འདུ་ཤེས་རྙིང་བ་དང་ལག་རྩལ་གསར་བའི་གདོང་ཐུག་ལས་བྱུང་བའི་འགལ་བ་དང་།ལྷ་སྒྲུང་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ངོ་མཚར་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་མཚོན་རྟགས་དང་རྩ་བའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་གྱུར་ཡོད། བློ་ཡིས་དཔྱོད་དཀའ་བའི་བརྗོད་བྱ་དེའི་རིགས་ནི་༡༩༨༧ལོའི་རྗེས་སུ་ད་གཟོད་གསར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་རེད།

　　དུས་སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་བྱ་གསར་བ་སྤྱད་དེ་རང་རང་གི་རྩོམ་གཤིས་དང་སྒྱུ་རྩལ་མཚོན་ཐབས་ཀྱི་ལམ་བུ་སྙེག དེའི་ཁྲོད་དུ་ཆེས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་རེད། ཁོར་ནུབ་གླིང་རྩོམ་རིག་དང་མེ་གླིང་ལྷོ་མའི་སྒྱུ་འཕྲུལ་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཤན་ཤུགས་ཐེབས་པ་མ་ཟད། ཁོས་དེའི་མཛེས་རྟོག་གི་ཐབས་ཤེས་སྤྱད་དེ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་བྱ་ལ་སྙུག་རྩེ་གཏད་པ་ན།བོད་ལས་འདས་ཏེ་ཕྱི་རྒྱལ་ཀྱི་ཀློག་མཁན་ཁྲོད་ནས་སྙན་པའི་གྲགས་པ་རྒྱས།

　　ལོ་རབས༥༠པའི་ནང་དུ་རྒྱ་ཡིག་དང་དེའི་རྗོད་པ་སྤེལ་སྟངས། རྩོམ་ལུས། མཚོན་ཐབས་བཅས་རི་བོ་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དུ་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་། སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་ཡིག་གིས་བརྩམས་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ནི་བསྟོད་གླུ་དང་ཁ་གཡང་གིས་ཕྱུག་ཅིང་རྒྱ་ནག་གི་འབོད་སྒྲའི་རྩོམ་རིག་གི་ལད་ཟློས་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བས་རྩོམ་རིག་གི་རིན་ཐང་དང་། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རིན་ཐང་ནི་ཉིན་མོའི་སྐར་མའི་དཔེ་རུ་གྱུར། ལོ་རབས༨༠པའི་ནང་དུ་ད་གཟོད་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་ཞིང་སར་རྫས་ལུད་བཅུད་གསུམ་འཛོམས་ནས་རྩོམ་རིག་གསར་བའི་མྱུ་གུ་འབུས་པ་དང་། སྒྲུང་ཐུང་དང་སྒྲུང་རིང་གི་གནས་བབས་ཀྱང་གླེང་རིན་ཡོད་པར་གྱུར།

　　དུས་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་རྗོད་པ་སྤེལ་བར་ཐོག་རྡུག་མེད། དེ་ནི་དུས་སྐབས་དམིགས་གསལ་བ་དེའི་སློབ་གསོའི་ཁོར་ཡུག་གིས་བསྐྱེད་པ་རེད། ཐ་ན་བོད་ཡིག་ལས་རྒྱ་ཡིག་གི་ཆུ་ཚད་བཟང་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད། བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ཡང་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མ་འདས། འོན་ཀྱང་ཁོ་ཚོས་རྒྱ་ཡིག་གི་རྩོམ་འབྲི་བ་ནི་རྒྱ་ཡིག་གི་རྟག་རྒྱབ་ཏུ་ཡོད་པའི་རིག་གནས་དང་དེའི་རིན་ཐང་ངོས་འཛིན་སོགས་ཡོངས་སུ་དང་ལེན་བྱས་པ་མི་མཚོན་ལ། གཅིག་བྱས་ན་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་རྩོམ་བྲིས་ན་ཀློག་མཁན་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་མང་ཞིང་། སྐབས་དེའི་རྒྱ་ཡིག་གི་དུས་དེབ<<ལྗང་མྱུག>>དང་།<<མི་རིགས་རྩོམ་རིག>> <<ལོ་ལེགས>>སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱུག་ཆེ་བའི་རྩོམ་སྟེགས་སུ་བཀོད་ཆོག་པས་རེད། དེའི་ཁྲོད་འགངས་ཆེ་བའི་སྒྲུང་གཏམ་རེ་གཉིས་ད་གཟོད་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས<<བོད་ལྗོངས་རྩོམ་རིག>>གི་བོད་ཡིག་པར་མའི་སྟེང་དུ་འགོད་པ་རེད།

　　དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་བརྗོད་བྱ་དང་སྒྱུ་རྩལ་མཚོན་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ནི། རྩོམ་པ་པོ་སྒེར་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེའི་མྱོང་བ་དང་མཛེས་འཛིན་གྱི་བློ་ཡིས་ཐག་བཅད་པར་ངོས་བཟུང་ཆོག དེ་ལྟར་ཧྲིལ་གྱིས་ལྟས་ན་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་དཔུང་སྡེ་ཁག་གཉིས་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བགར་ཆོག་སྟེ། རིགས་དང་པོ་ནི་དོན་གྲུབ་དབང་འབུམ་དང་<<སྲོག་ཉེན་ལས་ཐར་བའི་མི>>①བརྩམས་ནས་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་འཛིན་སོགས་ཀྱིས་ཚབ་མཚོན་བྱས་ཆོག ཁོ་ཚོའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དུ་འདས་སོང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་འཚོ་བ་ནི། རྗེས་སུ་ལུས་པ་དང་། མུན་ནག་ཅན། རུལ་སུངས། ཡ་ང་བག་ཚ་མེད་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་བཀོད་འབྲི་བྱས་ནས་མི་རྣམས་ལ་སྔོན་ཐོན་དང་དཔལ་ཡོན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བར་བསྐྱོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་དང་གོ་བསྐོན་བློ་འགུག་བྱས་ཡོད། ཀློག་པ་པོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོས་ཐད་ནས་རྩོམ་འདི་རིགས་ཀྱིས་རྩོམ་རིག་གི་སྤྱི་ཚོགས་བྱེད་ནུས་གཙིགས་སུ་བཟུང་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ།

　　རིགས་གཉིས་པ་ནི་ལོ་རབས༥༠པའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་གཞོན་ནུ་སྐོར་ཁག་ཅིག་གིས་ཚབ་མཚོན་བྱས་ཆོག གཙོ་བོ་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་དང་། བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། འཇིགས་མེད་ཕུན་རྒྱལ། གཡང་སྒྲོན། ཟི་པོ་སོགས་ཡིན།②ཁོ་ཚོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱིས་དང་ཐོག་རྩོམ་རིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་མཚོན་ཐབས་ལ་དང་དོད་བྱེད་པ་ལས་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་དང་། དུས་བབ་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་སྣང་མེད་ལྟ་བུར་བྱས་འདུག ལོ་རབས༨༠པར་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། རིག་གནས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དྲག་པོའི་ཁྲོད་དུ་ཁོ་ཚོས་དུས་རབས་གསར་བའི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་འགལ་འདུའི་སེམས་ཁམས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་པང་ལེབ་བཞིན་བསྒྲིགས་ཤིང་། ཀློག་མཁན་རྣམས་ལ་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཕྱེས་འདུག ཕྱིས་སུ༡༩༨༥ལོའི་རྗེས་ལ་ཁོ་ཚོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱིས་རིམ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རེ་འདོད་ལྟར་ཐེག་དགོས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་འགན་འཁྲི་ལ་བསྟུན་ཡོད། སྤྱིར༡༩༨༥ལོ་ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ནི་ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ནང་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་དང་མེ་གླིང་ལྷོ་མའི་རྩོམ་རིག་གི་ཚ་རླབས་འཕྱུར་བ་དང་། ༡༩༨༣ལོར་མཱར་ཁུ་སི་ལ་ནོར་བེ་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཅིང་ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ནང་དུ་ཁོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་འགྱུར་མ་ཐོན་པ་སོགས་ལ་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་སྙམ།

བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ།

　　བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༩༥༩ལོར་སི་ཁྲོན་འབའ་ཐང་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། མ་རྒྱ་རིགས་ཡིན། ལོ་རབས༧༠པའི་མགོ་སྟོད་བར་དུ། མ་ལགས་དང་ལྷན་ཏུ་ཁྲུང་ཆིན་ནས་འཚོ་བ་བསྐྱལ། ཕ་ལགས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཡིན་པ་དང་རྟག་པར་གནས་ངེས་མེད་དུ་ལས་ཀར་སྐྱོད་དགོས། ངལ་གསོའི་དུས་སུ་ཁོ་བོད་ལྗོངས་སུ་ཕ་ལགས་ལ་ལྟ་རུ་སོང་། སྤྱི་ལོ༡༩༧༣ལོར་ཁོ་ཚང་བཟའ་མི་ཡོངས་དངོས་སུ་ལྷ་སར་གནས་སྤར་པ་དང་དེར་གཞིས་ཆགས། ༡༩༧༤ལོར་ལྷ་ས་སློབ་འབྲིང་ནས་མཐར་ཕྱིན། དེར་རི་མོ་ཅུང་ཙམ་སྦྱངས་ཏེ་ལྷ་ས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཁང་ནས་གར་སྟེགས་ཇུས་འགོད་ཀྱི་ལས་འགན་འཁུར། ༡༩༧༨ལོར་ཁོ་པེ་ཅིང་ཀྲུང་གོའི་ཟློས་གར་སློབ་གླིང་དུ་སློབ་གཉེར་ལ་ཆས། ལོ་ངོ་གཅིག་གི་དུས་ཡུན་ཤིན་ཏུ་ཐུང་ན་ཡང་ཁོ་ནམ་རྒྱུན་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་འཛུལ་ནས་དཔེ་དེབ་སྣ་ཚོགས་སྐོམ་པས་ཆུ་འདོད་པ་ལྟར་བཀླགས་པས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལྟ་རྒྱ་གོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱེད་པ་དང་། རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་ལ་རྨང་རྐང་བརྟན་པོ་ཆགས།

　　ང་ཚོས་ཁོང་གིས་ད་སྔའི་བར་གྱི་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་དེ་རིམ་པ་གཉིས་ལ་བགར་ཆོག ཐོག་མའི་བརྩམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་སྤྱད་ནས་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཕལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་མཚོན་ཡོད། ཁོས་ཟུར་ངོས་སྣ་ཚོགས་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གྲལ་རིམ་ཁག་གི་འཚོ་བ་དང་། འགྱུར་ལྡོག ཁྱད་ཆོས་སོགས་གཟུགས་ཅན་ཏུ་བསྐྲུན་པ་དང་། ཁོའི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁྲོད་དུ་ཡོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་འགལ་བ་དང་དྲི་བ་རྣམས། བརྩམས་སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་བལ་བསེད་པ་བཞིན་ཐག་གཅོད་དང་ཨ་ལན་སྤྲད་ནས་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་གར་སོང་ཤུལ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད།

　　སྤྱི་ལོ༡༩༨༥ལོའི་རྗེས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཁོས་ཀློག་པ་པོ་ལ་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གང་ཡང་བསྟན་མེད་པ་དང་། ཀློག་མཁན་རེ་རེ་རང་རང་སོ་སོར་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་རང་དབང་སྤྲད་ཡོད། ལྷག་ཏུ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དུས་ཚོད་དང་བར་སྟོང་གི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོག་ཐག་གྲོལ་པ་དེས་ཁོའི་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་གསར་བ་ཞིག་མཚོན་ཡོད། དེང་སྐབས་ཁོང་གིས་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་བྱ་བྱས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་རྩོམ་བྱས་ནས་ཁོ་བ་རང་གི་ངོས་ཟིན་པའི་འདས་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་རྟོག་དང་བསམ་གཞིགས་བྱས་ཡོད།


       པེ་ཅིང་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་མདུན་དུ།

ཐོག་མའི་བབ་ཆགས་པའི་བརྩམས་ཆོས།

　　<<མཐོ་སྒང་གི་རོལ་དབྱངས>>③ཞེས་པར་ཁོས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འདུ་ཤེས་དྲག་པོ་ལྡན་པའི་མི་སེར་དཀྱུས་མའི་བུ་མོ་ཞིག་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་ཐོན་དུ་ཁས་འཆེ་བའི་འདྲུད་འཐེན་འཁོར་ལོའི་ཁ་ལོ་བ་ཞིག་གི་བར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་བརྗོད་ཡོད། དང་ཐོག་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགལ་བ་རྣོ་ངར་ཅན་ཏུ་གྱུར་ནས་མཐུན་ཐབས་བྲལ་བར་གྱུར་ཀྱང་། རྗེས་སུ་ཁ་ལོ་བ་དེ་འགྱོད་པ་དྲག་པོས་གཟིར་ནས་མོར་དགོངས་དག་ཞུས་རྐྱེན། ཁོ་གཉིས་སླར་ཡང་མཐུན་པར་གྱུར་ཚུལ་བརྗོད་དེ་རྩོམ་དེའི་མཇུག་བསྡུས་ཡོད། ལྟས་མ་ཉིད་དུ་དེ་ནི་དབུལ་བོའི་བུས་དཀའ་ངལ་ཁྱད་དུ་གསད་ནས་མཐའ་མར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་བའི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་འགོངས་མེད། <<སྒྱིད་ལུག་པའི་མི>>ཞེས་པ་ཡང་དེ་ལས་མ་འདས་ཏེ།④ བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་བཙོན་ཁང་ནས་སྒོར་ཐོན་རྗེས་ལས་ཀ་ཅི་ཡང་མི་ལས་པའི་མི་ལྷག་ཞིག་ཏུ་གྱུར། འོན་ཀྱང་ཁོ་སྔོན་ཆད་བཙོན་དུ་བཀག་མྱོང་བའི་ནུ་བོའི་དགའ་རོགས་ལ་འཕྲད་རྗེས། གློ་བུར་དུ་མི་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། འདས་ཟིན་གྱི་དོན་དག་ཐམས་ཅད་ཁོའི་སེམས་ངོ་ནས་སྨུག་པ་ཡལ་བ་བཞིན་ཤུལ་མེད་དུ་གྱུར། ད་ཆ་ཁོ་ནི་འདས་པའི་དྲན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་མི་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།

　　<<གཙང་བོའི་ཕ་རོལ>>⑤གྱི་མཇུག་བསྡུ་སྟངས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཡིད་ལས་འགོངས་པའམ་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་བྱས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་འདས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་དྲན་པའི་རྒྱབ་ཏུ་དོར་ཏེ་སླར་ལྡོག་མེད་པའི་སྤྲོ་སྣང་རིང་ལུགས་གསར་བ་ཞིག་གི་དབུ་ཁྱུད་བྲིད་འདུག འདིར་འདས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནི་བརྩམས་སྒྲུང་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་བཅིངས་གྲོལ་མ་བྱས་པའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ཟླ་བརྗོད་པ་མིན་ཏེ། དེ་ནི་རིག་གསར་ཀྱི་དུས་སྐབས་སྟོན་པ་རེད། གཉོམ་ཆུང་གཤིས་དྲང་གི་བུ་མོ་དེ་རང་ཉིད་དགའ་སའི་སྐྱེས་པར་འབྱོར་བ་ཞན་རྐྱེན། གཙང་བོའི་ཕ་རོལ་གྱི་དུད་ཁྱིམ་ཞིག་ལ་བག་མར་མི་འགྲོ་ག་མེད་བྱུང་ཞིང་། ལོ་ངོ་མང་པོ་འདས་པའི་རྗེས་སུ་མོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་དབང་ནི་དབུལ་ཕོང་གིས་བསྐྱེད་པའི་ངེས་ཤེས་རྙེད། ད་ལྟ་མོ་ནི་བཟོ་བའི་མིག་དཔེར་ལྟ་སའི་འདྲུད་འཐེན་འཁོར་ལོའི་ཁ་ལོ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་རྒྱང་རིང་བའི་ལྷ་སར་གྲོས་ཚོགས་ལ་འབྱོན་ཕེབས་གནང་དགོས་པས། མོར་རང་ཉིད་དམ་བདག་གི་འདུ་ཤེས་གསར་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

　　<<པ་སངས་དང་མོའི་གཅེན་གཅུང་ཚོ>>⑥རུ་པ་སངས་ནི་ནི་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཡིན། མོས་ཁྱིམ་ཚང་གི་འགན་འཁྲིའི་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་མོས་སྦ་གསང་མི་བྱེད་ཐབས་མེད་ཆགས། མོའི་གཅུང་མོ་ཟླ་བ་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་གྱི་ཆེད་དུ་འབད་འབུངས་བྱེད་པའི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་གསར་བའི་ཚབ་བྱེད་ཏུ་གྱུར་ཡོད། དོན་ངོ་མར་མོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་འཚོལ་བཞིན་པ་དང་ཅི་ཞིག་རྙེད་སྲིད་པ་ལ་གདེང་ཚོད་གང་ཡང་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་མོས་རང་ཉིད་ནི་ཨ་ཅེ་དང་འདྲ་བར་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཁྱིམ་ཚང་གི་དགོས་མཁོ་དང་རེ་བའི་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་གསལ་བོར་རྟོགས། བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་བུ་མོ་སྐོར་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་བཅིངས་གྲོལ་གཏོང་བའི་ཐད་ཀྱི་གླེང་མོལ་བྱས་ཡོད། ཁོ་ཚོའི་ལྟ་ཚུལ་འཁྲུག་ཆ་དོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྔར་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་ཁྲོད་དུ་དེ་ལྟར་གསལ་བོར་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་ཕྱིས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་འདྲ་བར། ཁོས་གླེང་མོལ་དེ་གཏན་ཁེལ་གྱི་ལྟ་ཚུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་མཇུག་བསྡུས་མེད་པར་རང་སོར་བསྐྱུར་ནས་ཀློག་མཁན་ལ་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་བཅིངས་གྲོལ་གཏོང་མིན་གྱི་གནད་དོན་ལ་བསམ་གཞིག་གི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་ཡོད།

　　རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་གི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་གིས་ཀློག་པ་པོར་རྩོམ་མཁན་ཁོང་ནི་སྔར་བཞིན་རྩོམ་རིག་གི་སྤྱི་ཚོགས་བྱེད་ནུས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཐབས་ཇུས་ཡོད་རྒུས་ཀློག་མཁན་ལ་སྤྲོ་སྣང་དང་ཡར་ཐོན་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་གོ་བརྡ་སྤྲོད་བཞིན་པ་ཚོར། ཁོས་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ལུགས་སྲོལ་རྙིང་བར་དོགས་སློང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་བོས་བདེན་པར་ཁས་འཆེ་པའི་གནས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་ཐེ་ཚོམ་བྱེད་པར་སྐུལ་མ་བྱས་ནས། མཐར་ཐུག་རང་ཉིད་"མི་ཡ་རབས་"ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་སྟེ། "ཡ་རབས་"ནི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྤྱོད་སྒོ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དེའོ། འོན་ཀྱང་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ནི་ཁོའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཁོའི་མངགས་བཀོད་ལྟར་མི་ཡ་རབས་ཏུ་འགྱུར་མཁན་ཐམས་ཅད་ནི་བུད་མེད་རེད། ཕྱིས་སུ༡༩༨༥ལོའི་རྗེས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་དེ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།

དངོས་ཡོད་སྒྱུ་འཕྲུལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན།

　　༡༩༨༥ལོ་ནས༡༩༨༦ལོའི་བར་དུ་བྲིས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་ནི་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྩོམ་སྟངས་དང་རྦད་དེ་ཁ་ཁར་གྱུར། ཁོའི་འདི་ལྟའི་འགྱུར་ལྡོག་ནི་ནུབ་གླིང་དང་ལ་ཏིང་མེ་གླིང་གི་རྩོམ་རིག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའམ་ཡང་ན་ཀྲུང་གོར་བྱུང་བའི་སྤྱི་ཚོགས་འགྱུར་ལྡོག་གི་དབང་གིས་ཡིན་མིན་ཁ་ཚོན་གཅོད་ཐབས་མེད།⑦ དེར་ང་ཚོས་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་གི་བཅར་འདྲི་ཞིག་ལས་ཕལ་ཆེར་ཁོར་སྒྱུ་འཕྲུལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་པའི་ངེས་ཤེས་ཅུང་ཟད་རྙེད། ཁོའི་བརྩམས་སྒྲུང<<བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས།>>⑧དང་<<བོད་ལྗོངས། གསང་བའི་ལོ་ཟླ།>>⑨དེ་མིན<<གཞིས་རྙིང་།>>⑩སོགས་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་དེ་དག་གི་རྩོམ་སྟངས་ནི་མར་ཁུ་ཟིའི<<ལོ་བརྒྱའི་ཁེར་ཧྲང་།>>དང་ཧ་ཅང་འདྲ་བར་བརྗོད་ཆོག

　　ཁོའི་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང<<བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས>>སུ་དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཀྱི་འགལ་བ་དང་གདོང་ཐུག་བརྗོད་ཡོད། དེར༡༩༨༥ལོའི་སྔོན་གྱི་བརྩམས་སྒྲུང་དག་གི་ཁྲོད་དུ་ཡོད་པའི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་དག་ཐེར་དང་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་ཙམ་ཡང་མེད།

　　"རི་གྲོང་ནི་ལྷིང་འཇགས་སུ་གནས་མོད། འོན་ཀྱང་གནས་འདིའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་གྲགས་འགུལ་མེད་པར་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཚོ་བ་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་འདུག གནས་འདིར་དམངས་སྤྱོད་གནམ་ཐང་ཆུང་གྲས་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། གཟའ་འཁོར་རེར་གྱེན་འཕུར་གནམ་གྲུ་ཐེངས་ལྔ་རེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཕུར་བཞིན་ཡོད། དེའི་འཁྲིས་སུ་ཉི་ནུས་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་ཞིག་ཀྱང་འདུག བྲེལ་ལུང་སྡེ་བའི་རང་འགུལ་སྣུམ་སྣོན་ས་ཚིགས་ཀྱི་གསོལ་ཁང་དུ་ང་དང་ལྷན་དུ་ཡོད་པའི་མི་འདིར་སྨྲ་ར་སྟུག་པོར་སྐྱེས་ཤིང་ཁ་ལ་རང་འདུག་མེད་པར་ཅབ་ཅོབ་ཅིག་སྨྲ་བཞིན་འདུག ཁོ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་དུ་སྙན་གྲགས་ཡོད་པའི་ཧི་མ་ལའི་ཟོག་སྐྱེལ་ཀུང་ཟིའི་འགོ་བ་རེད། དེར་མ་ཟད་བོད་ལྗོངས་དུ་འཇར་མན་གྱི་ཟོག་འཇོག་འཁོར་སྒམ་ཅན་གྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་རུ་དཔུང་ཡོད་མཁན་དང་པོ་ཡང་རེད། ང་གནས་དེའི་ས་གདན་བཟོ་གྲྭ་ཞིག་ལ་བཅར་འདྲིར་བསྐྱོད་སྐབས། དེའི་ཇུས་འགོད་མི་སྣས་རྩིས་འཕྲུལ་སྤྱད་ནས་འཆར་ཟིན་དཔེ་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བཞིན་འདུག་པ་མཐོང་།

　　དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཟང་ཟིང་གི་རིག་གནས་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་མི་རྣམས་སྲོལ་རྒྱུན་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཛིན་ཕྱོགས་ལས་སྒྲོལ་ཐབས་བྱེད་མོད། འཕགས་པའི་གནས་སྒང་གི་མི་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་གནའ་བོའི་བརྡ་ལན་སྤྲོད་སྟངས་ཤིག་སྔར་བཞིན་རང་ཆས་སུ་མངའ། ཞིང་ལས་འབུམ་རམས་པའི་མཚན་སྙན་ཐོབ་པའི་སྡེ་དཔོན་གྱིས་ང་དང་གླེང་མོལ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཁ་ནང་དུ་འཁྱགས་རླུང་རྔུབ་ཞོར་མཚམས་མེད་པར་"ལགས་ལགས"ཞེས་ཁེངས་སྐྱུང་ངང་འཐད་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན། ལོ་ངོ་མང་པོའི་སྔོན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རྩི་ཐབས་གཅིག་གྱུར་གཏན་འབབས་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་གནས་འདིའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རིང་ཐུང་ཚད་འཇལ་བའི་སྐབས་སུ་རུམ་ནས་ལག་ངར་བསྐྱངས་ཡོང་གིན་འདུག "⑪

　　རྩོམ་པ་པོས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁ་འཐོར་དང་ལྟོས་ཟླར་ལངས་པའི་འགལ་ཟླ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་པ་གཙོར་བཟུང་ཡོད། བརྩམས་ཆོས་གྱི་འགོར་ཁོས་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་བཀོལ་ནས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་འཕྲོར་བྱུང་རིམ་གྱི་འགྱུར་བ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བསྟུན་ནས་དོན་དག་ཐམས་ཅད་ཁྱད་འཚར་དང་ཆོབ་ཚ་བར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་འདུག དཔེར་ན་ལྡོག་འཁོར་ཆུ་ཚོད་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་རང་དབང་གི་རྟོག་གཞིགས་བརྒྱུད་ནས་འཁོར་བསྐྱོད་བྱེད་པ་དང་། རྟོག་བཏགས་ཀྱི་འགྲེལ་བརྗོད་པའི་རྩོད་གླེང་དང་འུད་གྱིས་བརྗོད་པའི་བར་བཅུག་གི་སྐད་ཆ། ད་དུང་ནང་སེམས་དམར་རྗེན་དུ་སྟོན་པའི་ཁེར་ལབ་ཀྱིས་ཀློག་པ་པོར་མི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འགོག་མིན་སྟེར། དེ་ལྟར་འགོ་རྩོམ་སྟངས་ཆེས་སྤྱིར་གཏང་ཡིན་པའི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་དོན་དག་དང་བྱུང་རིམ། བར་སྟོང་ཐམས་ཅད་ནས་གྲོལ་བའམ་ཡལ་བར་གྱུར། ༡༩༨༥ལོའི་རྗེས་སུ་རྩོམ་པ་པོའི་རྩོམ་རིག་གི་ཐབས་རྩལ་ང་ཚོས་ཚན་པ་འོག་མར་བགྲོ་གླེང་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།

　　གཏམ་རྒྱུད་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་དེ་འདྲུད་འཐེན་འཁོར་གེགས་ཁྲོད་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་ཞིང་འདུ་ཤེས་རྙིང་བ་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་དུ་གྱུར་མོད། རྩོམ་པ་པོས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགལ་ཟླའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་དཀར་དབྱེ་ནག་འདེད་གང་ཡང་བྱས་མེད།

　　<<བོད་ལྗོངས། གསང་བའི་ལོ་ཟླ།>>ཞེས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་ཞིང་གྲོང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་ཆོག རྩོམ་པ་པོས་མི་རབས་གསུམ་གྱི་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་གི་འཚོ་བ་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་བརྒྱུད། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལས་དབང་དང་འདས་སོང་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ཅན་དུ་བསྐྲུན་ཡོད། <<བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས>>ཞེས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་དང་འདྲ་བར་མི་སྣ་གཙོ་བོ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣེ་ཐིག་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་འཐེན་ཡོད། རྒྱང་རིང་གི་ཞིང་གྲོང་ཞིག་ཏུ་ཕ་མས་བསྐྱུར་བའི་དྭ་ཕྲུག་ཅིག་གིས་ཁེར་རྐྱང་ངང་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་བའི་འགོ་བརྩམས། སྐབས་དེར་མངལ་དུ་ཟླ་ངོ་གཉིས་ཙམ་ལས་མ་བསྡད་པར་འཇིག་རྟེན་ཏུ་ཐོན་པའི་ཁྱད་མཚར་བའི་བུ་མོ་དེ་ནི། ལྷའི་ལུང་བསྟན་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས། དྭ་ཕྲུག་ཁོས་བུ་མོ་དེ་ཅི་ལྟར་ཐོབ་ཏུ་འདོད་ཀྱང་། དེ་ལྟར་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ལས་དབང་ནི་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། མཐར་ཁོ་གཉིས་ན་ཚོད་ཤིན་ཏུ་རྒས་པའི་དུས་སུ་ལྷན་ཏུ་བསྡད་མོད། རིང་པོ་མ་ཐོན་པར་གཉིས་ཀ་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མིའི་ཡུལ་དུ་སོང་། དེ་ལྟ་མོད་ཀློག་མཁན་གྱིས་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མཐུན་སྡེབ་ནི་དོན་དངོས་ཡིན་པ་དང་འཆར་སྣང་གང་ཡིན་གསལ་བོར་རྟོགས་དཀའ།

　　གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞིག་གིས་ང་ཚོར་དུས་ཚོད་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་དོན་དག་ཅི་རིགས་དལ་བ་དལ་བུའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། ཏག་ཏག་སྐབས་དེར་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་བུ་མོ་དེ་ནི་གཞོགས་སུ་མ་ཎི་བགྲང་ཞོར་བསྡད་འདུག

　　"མ་ཎིའི་ཕྲེང་རྡོག་རེ་རེ་ནི་དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། མ་ཎིའི་ཕྲེང་རྡོག་རེ་རེ་ནི་CeringGyamoདང་། CeringGyamoནི་བུད་མེད་ཐམས་ཅད་རང་ཡིན་འདུག "⑫

　　དེ་ལས་རྩོམ་པ་པོས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁོ་ན་བྲི་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ཁྱབ་པའི་བདེན་ལུགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་འབྲི་བཞེངས་བྱེད་བཞིན་པ་རྟོགས་ཐུབ།

　　བརྩམས་སྒྲུང་དེ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་གཞན་ཅིག་ནི<<གཞིས་རྙིང་།>>རེད། གཞིས་རྙིང་གིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་ཟླའི་ནང་གི་འགྱུར་ལྡོག་རབ་དང་རིམ་པ་ཞིག་མཚོན་ཡོད། ལྟས་ཚོད་ཀྱིས་ཡོད་ཚད་རང་སོར་གནས་མོད། ཡོད་ཚད་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཆགས་འཇིག དམའ་འབེབས་དང་སྡུག་ཡུས་ཀྱི་རྨ་ཁ་བཏོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་བརྩམས་སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཞི་འཇགས་བྱུང་འདུག བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཆགས་འཇིག་ལ་དཔྱད་འཇོག་བྱས་མེད། ཁོ་ལ་མཚོན་ན་འཚོ་བ་དང་ལས་དབང་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་།


        པེ་ཏོ། བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། མ་ཡེན། (གཡོན་ནས་རིམ་བཞིན།)

སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི་གདངས་གསུམ།

　　རྩོམ་པ་པོས་སྲོལ་རྒྱུན་འདུ་ཤེས་རྙིང་བ་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འགལ་ཟླ་དང་གདོང་ཐུག་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་དང་འགྱུར་ལྡོག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པའི་རྗེས་སུ། དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་འབྲི་ཐབས་གསར་བ་བཀོལ་ནས་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་ཐད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། བརྩམས་སྒྲུང་<<བསྐལ་བའི་མཇལ་འཕྲད།>>⑬དང་<<གཡང་གཟར་གྱི་འོད་ཟེར།>>⑭ད་དུང་<<རླུང་རྟའི་གཟི་མདངས།>>⑮བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྩོམ་པ་པོ་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁུངས་སྣེ་འདེད་ཅིང་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་དང་གནས་གཏན་ཁེལ་གྱི་གོ་རྒྱ་ལས་བདའ་འགོངས་བྱས་ཡོད། <<རླུང་རྟའི་གཟི་མདངས།>>ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཨོ་རྒྱན་ནི། འབྱུང་འགྱུར་གསག་ངེས་པའི་སྡིག་པའི་ཆེད་དུ་ད་ལྟའི་དུས་སུ་མི་གསོད་ལག་དམར་དུ་ཐག་བཅད་པའི་ཉེས་ཅན་ཞིག་ཏུ་འབྲི་བཞེངས་བྱས་ཡོད། <<གཡང་གཟར་གྱི་འོད་ཟེར།>>ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཞིག་གི་གྲིབ་མས་ལག་པ་བཞི་བསྐྱངས་སྟེ་མི་གཞན་ཞིག་ལ་རྡུང་རྡེག་བྱས་རྐྱེན་ཁོར་སྲོག་ཁྲིམས་བཅད་པ་དང་གཤེད་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྲོག་ཐོག་གཏོང་སར་འཁྲིད། གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་མཇུག་བསྡུ་སྟངས་ཀྱིས་ཁབ་ཁའི་བརྩམས་སྒྲུང་<<བརྒྱུད་རིམ>>ཞེས་པ་ཡིད་ལ་ཝ་ལེར་འཆར་དུ་འཇུག ད་དུང་<<བསྐལ་བའི་མཇལ་འཕྲད།>>ཀྱི་ནང་དུ་གྲོགས་པོ་གཉིས་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་ན་ཚོད་ཇེ་ཕྲར་གྱུར་ཞིང་མཐར་ཁྱེའུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་བུད་མེད་ཅིག་གིས་ཁོ་རང་མོའི་བུ་སྣོད་དུ་བཞག ཅིག་ཤོས་དེ་ནི་དེ་ལས་ཟློག་སྟེ་དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པར་གྱུར། ཁོས་ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་ན་སོ་གཞོན་པའི་རང་གི་གྲོགས་པོར་བདག་སྐྱོང་དང་ཁག་འཁུར་བྱས། ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་དུས་སུའང་ཁོ་བཙོན་ཁང་དུ་ཁེར་ཧྲེང་དུ་ལུས་ཡོད། གཤག་ནས་རལ་བར་གྱུར་བའི་ཤོག་བྱ་དེས་ཁོའི་འགྲུབ་ཐབས་མེད་པའི་སྟོང་བསམ་དང་རེ་བའི་སྤང་རི་ཉིལ་བ་མཚོན་ཡོད།

　　གཏམ་རྒྱུད་འདི་དག་གི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་རེ་རེའི་སྟོང་བསམ་རྩ་བ་ནས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་གྱུར། འོན་ཀྱང་དེར་འབྲེལ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད། བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི་འབྲི་ཐབས་དེ་ལྟ་བུ་བཀོལ་ནས་ལོ་རབས༨༠པའི་དུས་མཇུག་གི་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་པའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་མཚོན་དོན་ཅི་ཡིན་ནི་ད་དུང་གསང་བའི་གནས་སུ་འཁུམས། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པ་པོས་ཁོའི་བརྩམས་ཆོས་འདི་དག་ལ་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི་གདངས་གསུམ་ཞེས་སུ་འབོད།(དོན་འགྲུབ་དབང་འབུམ། ༡༩༩༠:༦༠དང་ཝང་ཧྥེ། ༡༩༩༣:༣༩༣) འོན་ཀྱང་རྩོམ་པ་པོ་ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དོན་ཞལ་བཞེས་མི་གནང་།

　　རྩ་བ་སྙེག་པ།

　　བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས་ཚུལ་འཆལ་དང་འུད་བརྗོད། འཁྱོག་བརྗོད་བཅས་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ཕྱོགས་དང་དམིགས་འབེན་བོར་བའི་ངང་ཚུལ་ཞིག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད། ཁོའི་བརྩམས་སྒྲུང<<ས་བཅུད།>>⑯དང<<སྒྲ་དབྱངས།>>།⑰<<སྐྱུར་དྲི་འཐུལ་བའི་དབྱར་དུས།>>⑱བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ། ན་གཞོན་སྒྱུ་རྩལ་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་རོལ་མོ་བ་ཚང་མས་ཚེ་སྲོག་གི་ཚོར་རྟོག་གང་རུང་ཞིག་བཙལ་བ་དང་། ཁོ་ཚོས་རང་གི་རིག་གནས་ཀྱི་སྲོག་རྩ་དེ་དངོས་ཡོད་དང་རྟོག་བཏགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་གནས་ཐུབ་མིན་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་ཐུབ་པའི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཤིག་འཚོལ་བཞིན་ཡོད།

　　<<སྒྲ་དབྱངས>>ཀྱི་ཁྲོད་དུ། ན་གཞོན་རོལ་མོ་བས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་གནའ་བོའི་རོལ་ཚན་དང་རོལ་རྟགས་བཙལ་བ་དང། དེའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་རོལ་རྟགས་རྐྱང་མ་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱེད་པའི་གྲབས་མཛད། མིང་ལ་པ་གླིང་ཟེར་བའི་རོལ་མོ་བ་དེསStockhansen’sབཀོལ་ཏེ། བོད་ཀྱི་རོལ་དབྱངས་ལ་སྲོག་རྒྱུན་གསར་བ་སྣོན་ཆེད། ལྷ་སའི་ཆང་ཁང་ཐམས་ཅད་འགྲིམས་ཤིང་། ཆང་མ་མང་པོ་དང་བག་མེད་ཀྱི་དགའ་མགུར་སྤྱད།

　　<<སྐྱུར་དྲི་འཐུལ་བའི་དབྱར་དུས།>>ནང་དུ་གར་སྟེགས་ལས་ཀ་བ་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་སྦྱོང་བཞིན་པའི་སློབ་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ། ཅི་ཡིན་ཆ་མ་མཚལ་བའི་བརྩེ་འཕྲིན་ཞིག་གིས་གོ་ལོག་ཐེབས་ཤིང་། མཐར་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མཛའ་གཅུགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཟམ་ཆད་ནས། གར་སྟེགས་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དེ་ཞིང་གྲོང་དུ་ལོག་པ་དང་། གནས་དེར་ལྷ་རིས་ལག་ཤེས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། སློབ་མ་དེ་ལྷ་སར་བསྡད་མོད། སྐྱུར་ཁ་བའི་དབྱར་ཁ་དེ་ནི་སེམས་ནས་བརྗེད་ཐབས་བྲལ། བརྩམས་སྒྲུང་འདིས་ང་ཚོར་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་པའི་འཚོ་བའི་ཟུར་སྣེ་ཞིག་ཐོག་མར་བསྟན་ཡོད། མི་རེ་རེས་གདམ་གསེས་དང་འགལ་རྐྱེན་གྱི་ཁྲོད་དུ་རང་ལམ་སྙེག་ཅིང་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་མདུན་དུ་གདམ་ཀ་སྣ་ཚོགས་བསྟར། “དབྱར་དུས་སྐྱུར་མོ”ནི་ཁོ་བཟའ་ཟླ་གཉིས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་དཔལ་ལྷ་དང་ཟླ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གླུ་གཞས་ཤིག་གི་མིང་ཡིན། གླུ་གཞས་དེ་ལ་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བ་ཙམ་མ་ཟད། སྔོན་ཆད་ལྟར་རྒྱ་ནང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བརྩེ་གླུར་ལད་ཟློས་བྱས་པ་མིན་རྐྱེན། སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ཆགས།

　　ན་གཞོན་དེ་དག་ལ་མཚོན་ན། རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཉིད་ངོས་ཟིན་པ་དང་། དེར་མི་རིགས་གཞན་དང་ཡོངས་སུ་མི་འདྲ་པའི་ཚེ་སྲོག་གསར་བ་སྩོལ་རྒྱུ་ནི་ཅི་བས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བར་སྣང་། དེ་ལྟའི་འབད་བརྩོན་གྱི་ཁྲོད་དུ་ཁོ་ཚོས་རང་ཉིད་ལ་ངོས་ཟིན་གསར་བ་དང་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། གསར་གཏོད་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་དང་གཞི་གཅིག་རང་བཞིན་ཅན་ནི་བརྩམས་སྒྲུང་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་རྐྱ་རྒྱུས་ནས་ཡོད་ཅིང་། ནམ་ཞར་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་པ་དང་། དེ་ནི་ཏག་ཏག་གཏམ་རྒྱུད་དེ་ཚོར་ནམ་ཡང་ཁོད་ཡངས་བའི་མཇུག་བསྡུ་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་གྱུར་འདུག

　　བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས༡༩༨༦ལོ་ནས༡༩༨༨ལོའི་བར་དུ་བྲིས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ནང་དུ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དུས་ཚོད་དང་བར་སྟོང་། དངོས་ཡོད་ཀྱི་གོ་དོན་ལ་ཐོལ་བརྒལ་དང་དཀྲུག་སྡེབ་བྱས་རྐྱེན། ཀློག་པ་པོར་གྲུབ་ཟིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གོ་དཀའ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཁོས་ཀློག་པ་པོར་རང་གི་བློ་མིག་བཀོལ་ནས་ནང་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྣང་གི་གསང་བ་བརྟོལ་བར་སྐུལ་མ་བྱས་ཡོད་པའོ།།


        བར་སྐོར་དུ།

　　    ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་བྱ་བྱས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་།

　　ད་ལྟ་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་བྱ་བྱས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་རྩོམ་ལ་ཕྱོགས་ཡོད། མ་ཟད་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཁོ་ལ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ལྟ་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་བདོག ལྟས་ཚོད་ལ་ཁོས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་བསྐྱར་མཚོན་བྱས་ཏེ། མི་རྣམས་ལ་འདས་སོང་གི་དོན་དག་ཅིག་གསལ་སྟོན་བྱེད་སྙམ་ཡོད་པ་དང་འདྲ།

　　ཁོའི<<ཅོང་བརྡ་སུ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་གྲགས།>>⑲ཞེས་པའི་བྱུང་རིམ་ཧྲིལ་བོ་ནི་འཁོར་བ་མུ་ཁྱུད་ཅིག་ཡིན་ཅིང་། འཁོར་བ་ནི་ཏག་ཏག་བོད་མིའི་ཚེ་སྲོག་གི་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་རྨང་རྡོ་དང་། སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་ལྟ་བུ་ཡིན། ཁོང་གི་མཆོད་བསྟོད་ལུགས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང<<ཞི་མི་དལ་བའི་ལོ་ཟླ་བརྒལ་བ།>>⑳ཞེས་པར་ཡང་དེ་ལྟར་ལགས། བོད་མིས་ཚེ་སྲོག་ཐམས་ཅད་ནི་འཁོར་བ་ལས་བདའ་མེད་པར་བསམ་ཞིང་། འཁོར་བ་དང་ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུ་འགྲུལ་གྱི་བསམ་བློས་བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད། དེས་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི༡༩༩༢ལོའི་རྗེས་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་དང་བྱུང་རིམ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་པ་ནི་བཤད་མ་དགོས།

　　ང་ཚོས་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ལགས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་བྱ་གཙོར་བྱེད་དོན་ནི། ཁོང་གིས་སྲོལ་རྒྱུན་དང་མིག་སྔའི་གནས་བབ་བར་དུ་འབྲེལ་ཟམ་གསར་བ་ཞིག་འཛུགས་པའི་སྟ་གོན་དང་ཚོད་ལྟ་བྱས་པར་གོ་ཆོག ཁོང་གིས་རྩོམ་པ་པོ་རྒན་པ་དག་བཞིན་འདས་སོང་ལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་ཡིད་སྨོན་བོར་ཞིང་། ད་ལྟར་ཁས་ལེན་དང་གདེང་འཇོག་མི་སྤྲོད་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་མེད། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ད་གཟོད་མི་རབས་གསར་བའི་ན་གཞོན་ཚོས་རང་གི་མེས་པོའི་རིག་གནས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡོད་པ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གཏིང་ཕུགས་རྟོགས་ནས། དུས་རབས་གསར་བའི་ནང་དུ་རང་གི་གནས་ཚོད་ངོས་ཟིན་པ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གང་འཚམ་ཆགས་ཐུབ།

　　ལྷག་པར་དུ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྡབ་གསིག་བཏང་པའི་རྗེས་སུ་དེ་ནི་ཆེས་མངོན་དུ་གསལ་བ་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་རིག་གནས་ཀྱི་མྱ་ངམ་ཐང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་རླུང་གིས་སྐྱོམས་པའི་ཁུར་མོང་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་ཚོར། ཁོ་ཚོ་ཆོས་ལུགས་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དང་། དངོས་ཡོད་ལ་ཐེ་ཚོམ་བཅངས་མོད། སྔར་བཞིན་རང་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སམ་ངོས་ཟིན་གང་རུང་ཞིག་འཚོལ་བཞིན་ཡོད། ཏག་ཏག་དེ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས༡༩༨༥ལོ་ནས༡༩༨༨ལོའི་བར་དུ་བྲིས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་པའི་ཁ་ཕྱོགས་མ་ངེས་པ་དང་། ཡི་ཐང་ཆད་པའི་རྣམ་པ་དེ་རེད། ཁོང་གིས་རྣམ་པ་དེ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཚོན་ཐབས་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀློག་པ་པོར་བག་ཆགས་ངེས་ཅན་བཞག འཇིག་རྟེན་སྟེང་རྟག་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དྲང་བདེན་ཟེར་བ་ཞིག་མེད་ཅིང་། ཐག་པ་དུམ་གཅོད་ཆོག་པའི་གནས་ལུགས་ཟེར་བ་ཞིག་ཀྱང་མི་འདུག སུས་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་ཐར་ལམ་གང་དུ་ཡོད་པ་བརྗོད་མི་ཐུབ། གཏམ་རྒྱུད་རེ་རེས་ང་ཚོར་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཕྱིར། ང་ཚོས་བློ་ཐག་གསར་བ་ཞིག་མི་གཅོད་ག་མེད་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ང་ཚོར་བཞག་པའི་གསལ་འགྲེལ་ཉག་གཅིག་རེད།

　　ངས་རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་ལ་ཡི་གེ་བསྡོམས་རྩིས་ཀྱི་ཐབས་སམ། ཡང་ན་བརྩམས་ཆོས་ཡོད་ཚད་དཔེར་འགོད་པའི་ངལ་བ་ལྷུར་བླངས་མེད། ངས་ནི་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཁོག་ཅིག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ཙམ་ཡིན། ཁོང་གི་མ་ནི་རྒྱ་རིགས་ཡིན་ནའང་ང་ཚོས་ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་གཤའ་མ་གཅིག་ཏུ་ལྟས་ཆོག རྒྱུ་མཚན་ཁོང་གི་ཕ་ནི་བོད་རིགས་ཡིན་པ་ཙམ་མ་ཟད། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ནི་བོད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར། ཁོང་གི་རྩོམ་པའི་སྨྱུག་ཁ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འཚར་སྣང་ཙམ་དང་། ཡང་ན་ཕྱི་མི་ཞིག་གིས་ལོགས་འགྲེལ་བྱས་པའི་ཤུལ་རྗེས་ཙམ་ཡང་མེད། ཁོང་ནི་སྔར་ལྟར་རྩོམ་རིག་གི་བྱེད་ནུས་དང་ཆབ་སྲིད་མཉམ་དུ་བསྲེས་པར་མི་དགྱེས་ན། བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་པའང་། ནག་པོ་ནག་རྐྱང་ཅན་དང་། དཀར་པོ་དཀར་རྐྱང་ཅན་མ་ཡིན་པར། ཤ་དང་ཁྲག་གིས་གྲུབ་པའི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་འབྲི་བཞེངས་བྱས་ཡོད།

　　ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་དེང་རབས་ཅན་དང་འབྲེལ་བའི་གསལ་བཤད་གང་ཡང་མཐོང་མི་ཐུབ་ལ། དེ་ནི་རྩོམ་རིག་གི་བྱེད་ནུས་ཀྱང་མིན། འོན་ཀྱང་བརྩམས་ཆོས་གཞན་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ང་ཚོས་བོད་རིགས་ན་གཞོན་ཚོ་དང་ཁོ་ཚོས་གདོང་གཏོད་དགོས་པའི་གནས་བབ་ལ་རྒྱུས་ཟབ་མོ་ཞིག་ལོན་ཐུབ། ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་ཡང་བོད་མིའི་ངོས་ཟིན་གྱི་ཞིབ་འབྲི་དང་ཁ་འབྲལ་མི་ཐུབ།

       གསལ་བཤད།  རྩོམ་ཡིག་འདི་《ཕྱི་གླིང་བོད་རིག་པའི་བརྩམས་ཆོས་རྒྱ་འགྱུར་མ་》ལས་བསྒྱུར་བ་ཡིན། འདྲ་པར་ནི་南方人物周刊ལས་བླངས་པ་ཡིན།

　   ཟུར་མཆན།

　　① ཡེ་ཤེས་བསྟན་འཛིན་གྱི་བརྩམས་སྒྲུང་། ༡༩༩༤ལོ། འདིའི་ནང་དུ་ལོ་རབས་སུམ་ཅུ་དང་བཞི་བཅུ་བའི་ནང་གི་བོད་ཀྱི་སྐུ་དྲག་གི་གཏུམ་སྤྱོད་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད་ཅིང་། མི་སེར་རྣམས་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་ལ་ཡི་ཆད་ཚུལ་ཀྱང་བྲིས་ཡོད།②བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ཕུད། ཟི་པོ་ནི་ཉི་ཧོང་གི་མཁས་པMakido Eigiཡིས་བརྩམས་སྒྲུང་ཕྱི་ཡིག་ལ་བསྒྱུར་བའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་གཅིག་པུ་དེ་རེད། Makido Eigiཡིས་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་བརྩམས་ཆོས༧དང་ཟི་པོའི་བརྩམས་ཆོས༤མཉམ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་དེབ་ཅིག་སྒྲིག་ཡོད། ཁོང་ནི་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་བྲིས་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཞིག་ཡིན། ཟི་པོ་ལགས་ཀྱིས་<<བོད་ལྗོངས་རྩོམ་རིག་གི>>རྩོམ་སྒྲིག་པ་བཞོན་པའི་འགན་འཁུར་མྱོང་།

　　ཨ་ལེ་ནི་སི་ཁྲོན་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་འབྲི་བ་དང་རྩོམ་རིག་དཔྱད་བརྗོད་པ་ཞིག་རེད། ཁོས་སྐད་ཡིག་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་འཐུས་ཤོར་དང་། དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལ་བརྡབ་གསིག་ག་ཙམ་ཐེབས་བཞིན་པ་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད།

　　དབྱངས་སྒྲོན་ནི་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོ་ཉུང་ཤས་གྲས་ཀྱི་གཅིག་རེད།

　　བསོད་ནམས་རིག་འཛིན་དང་འཇིགས་མེད་ཕུན་རྒྱལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ལྷ་སར་སྡོད་པའི་ན་གཞོན་ཚོའི་ཡི་མུག་དང་། སྡུག་ཡུས་ཀྱི་མཚོ་མོ་འཁྱིལ་ཡོད།

　　③བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༢ལོ། <<མཐོ་སྒང་གི་རོལ་དབྱངས།>> <<ལྗང་མྱུག>>ཐེངས༢པ། ཤོག་ངོས ༢༢-༢༥

　　④བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༢ལོ། <<སྒྱུད་ལུག་པའི་མི། >> <<མི་རིགས་རྩོམ་རིག>>ཐེངས༤པ། ཤོག་ངོས ༣༥-༣༨

　　⑤བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༢ལོ། <<གཙང་བོའི་ཕ་རོལ།>> <<མི་རིགས་རྩོམ་རིག>>ཐེངས༤པ། ཤོག་ངོས ༡༢-༡༧ འདིར་༡༩༨༢ལོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྐབས་གཉིས་པའི་ཕུལ་བྱུང་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱ་སྐད་ཀྱི་མུ་འབྲེལ་བརྙན་འཕྲིན་ཟློས་གར་ལ་ཕབ་སྒྱུར་བྱས།

　　⑥བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་༡༩༨༥ལོའི་བརྩམས་ཆོས<<པ་སངས་དང་མོའི་གཅན་གཅུང་ཚོ།>>ཞེས་པ་སི་ཁྲོན་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་བརྙན་འཕྲིན་ཟློས་གར་དུ་ཕབ་སྒྱུར་བྱས་ཤིང་། ལོ་དེའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་ཟློས་གར་བྱ་དགའ“མཁའ་ལ་འཕྱོ་བ།”ཅེས་པ་ཐོབ་པ་དང་། དབྱིན་ཇིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་གྱི་“དམིགས་བསལ་བྱ་དགའ”ཐོབ།

　　⑦ལོ་དེར་ཀྲུང་གོའི་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་ལ་དོ་སྣང་ཆེར་བྱེད་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། དེ་ལ་གཞི་བྱས་ནས་རྩ་བ་སྙེག་པ་ཞེས་པའི་རྩོམ་རིག་གི་རླབས་རྒྱུན་དེ་བྱུང་། ཁ་ཅིག་གིས་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་ལ་རྩོམ་རིག་གི་རླབས་རྒྱུན་དེས་ཤན་ཐེབས་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ཕུ་འདེད་བཏང་བར་འདོད། དེ་ལ་རྐྱེན་བྱས་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་མཁན་རྣམས་ལ་ཤུག་དྲག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཤིག་ཆགས དེ་མིན་རྩོམ་རིག་གི་ལས་འགུལ་གཞན་ཀྱང་སྐབས་དེའི་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྩོམ་འབྲིའི་ཐབས་རྩལ་གྱི་དོ་ཟླར་ལངས། དེའི་ཁྲོད་མ་ཡེན་ནི་ཀྲུང་གོི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་དཔེ་མཚོན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། ཁོའི་ཞིབ་ཚེགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་ལ་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ལྡན། ལོ་རབས༨༠པའི་དུས་མཇུག་ཏུ་ཁོ་བ་ལྷ་སར་བསྡད་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་ལས་ཆེ།

　　⑧བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༥ལོ། <<བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས། >> <<མི་རིགས་རྩོམ་རིག>>འདོན་ཐེངས༩པ། ཤོག་ངོས ༩-༡༩ འདིའི་དབྱིན་ཡིག་གི་འགྱུར་ལེགས་པོ་མ་Jeanneསྒྲིག་པའི། ཐེ་ཝན་གྱི༡༩༨༦ལོའི<<དཔྱིད་སྨྱུག>>སྟེང་བཀོད། ནེའུ་ཡོག ཤོག་ངོས ༡༣༧-༡༦༩

　　⑨བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༢ལོ། <<བོད་ལྗོངས། གསང་བའི་ལོ་ཟླ། >> <<མི་རིགས་རྩོམ་རིག>>འདོན་ཐེངས༦པ། ཤོག་ངོས ༣-༢༢

　　⑩བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༩༡ལོ། <<གཞིས་རྙིང་། >> <<བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་རྩོམ་བཏུས།>> ཤོག་ངོས ༡༨༢-༡༩༨

　　⑪བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༨༢ལོ། << བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས།>> Jeanneསྒྲིག་པའི། ཐེ་ཝན་གྱི༡༩༨༩ལོའི<<དཔྱིད་སྨྱུག>>སྟེང་འཁོད་ཡོད། ནེའུ་ཡོག ཤོག་ངོས ༡༣༨

　　⑫བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༩༢ལོ། << བོད་ལྗོངས་ཏེ། འབྲེང་ཐག་གི་མདུད་པར་རྒྱུས་པའི་རྣམ་ཤེས།>>བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་རྩོམ་བཏུས། ཤོག་ངོས༡༠༦

　　⑬བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༩༡ལོ། <<བསྐལ་བའི་འཇལ་འཕྲད།>>བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་གཅེས་བཏུས། ཤོག་ངོས༣༤-༥༢

　　⑭⑮⑯⑰⑱གོང་དང་འདྲ།

　　⑲བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༩༢<<ཅོང་བརྡ་སུ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་གྲགས། >> <<བོད་ལྗོངས་རྩོམ་རིག>> འདོན་ཐེངས༡པོ། ཤོག་ངོས ༡༥-༢༢ འདི་དང་ཧ་མེར་བེ་ཡི་མིང་གཅིག་པའི་བརྩམས་སྒྲུང<<ཅོང་བརྡ་སུ་ཞིག་ཆེད་དུ་གྲགས།>>ཞེས་པར་མིང་གཅིག་པ་ལས་འབྲེལ་བ་མེད།

　　⑳བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། ༡༩༩༣ལོ། <<ཞི་མུ་དལ་བའི་ལོ་ཟླ་བརྒལ་བ།>>བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་གཅེས་བཏུས། ཤོག་ངོས༣༢༣-༣༨༦

　　参考书目

　　阿

　　(1985)，《草原上的风》，(民族文学》第9期，P.28-36。

　　(1990)，《阿古顿巴)，《西藏文学》第4期，P.61-72。

　　(1991)，《蘑菇)，《民族文学》第5期，P.4-8。

　　(1992)，《灵魂之舞》，《西藏文学》第1期，P.29-34。

　　(1992)，《断指》，《萌芽》第7期，P.8-14。

　　丹珠昂奔

　　(1985)，《风马》，《民族文学》第5期，P.69-71。

　　(1985)，《草原上的传说》，《西藏文学》第8-9期，P229-246。

　　吉米平杰

　　(1992)，《生命是在别处》，《西藏文学》第1期，P，4-13。

　　彭

　　(1991)，《探求·思索·开拓;记著名青年作家扎西达娃》，《西藏当代文化名人》，成都，韩燕白朗(主编)，P.59-63。

　　色

　　(1985)，《幻鸣》，《西藏文学》第6期，P.29-31。

　　(1987)，《圆形日子》，《收获》第15期，P.49-54。

　　(1990)，《昨天晚上下雨》，《西藏文学》第4期，P.108-114。

　　(1992)，《星期三的故事》，《西藏文学》第1期，P.23-28。

　　索朗仁增

　　(1987)，《沉浮》，《西藏文学》第6期，P.15-28。

　　(1992)，《净土》，《西藏文学》第1期，P.72-79。

　　王

　　(1993)，《魔幻与荒诞：攥在扎西达娃手心儿里的西藏》，《扎西达娃》，1993，P.387-399.

　　夏

　　(1992)，《新时期西藏文学在日本》，《民族文学》第2期，P.74。

　　央

　　(1988)，《无性别的神》，《西戴文学》第5期，P.8-12。

　　(1994)，《尼姑寺》《西藏文学》第3期，P.47-63。

　　张

　　(1990)，《扎西达娃及他的小说》，(文学自由谈》第3期，P.96-100。

　　扎西达娃

　　(1985)，《巴桑和他的弟妹们》，《收获》第3期，P.118-159。

　　(1986)，《西藏，系在皮绳结上的魂》，天津。

　　(1991)，《世纪之邀》，北京。

　　(1992)，《西藏，隐秘岁月》，台北。

　　(1992)，(丧钟为谁而鸣》，《西藏文学》第1期，P.15-22。

　　(1993)，《西藏，隐秘岁月》，武汉。

　　(1994)，《袍杆顶上的缠落者)，《西藏文学》第1期，P.4-25。

                                 ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར།

 

　　(མཆོད་མེའི་པར་དབང་གཞན་གྱིས་དགོལ་མི་རུང)

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།