ལོ་རྒྱུས་ཕྱིར་རྟོག

  སློབ་གྲྭའི་ཟླ་མཇུག་གི་གུང་གསེང་བཏང་ཟིན་ན་ཡང་། འབྲོག་སའི་ནམ་ཟླ་མངོན་གསལ་གྱིས་ཇེ་འཁྱུག་ཏུ་སོང་བ་མ་ཟད། ཁ་བའང་ཐེངས་གཉིས་ལ་བབས་བྱུང་བས། ནང་དུ་བསྡད་དེ་གློག་སྦར་ཞིང་མེ་སྒོང་བརྒྱབ་ནས་དཔེ་ཀློག་རྒྱག་པའི་དུས་ཚོད་ཆེས་ལེགས་པོ་ཞིག་རེད། དེ་བས། ཉིན་གཉིས་ཙམ་གྱི་རིང་འདིར། ཁོ་བོས་«དེབ་དཀར»དང་། «བོད་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཡི་གེ་དང་དྲིལ་བུའི་ཁ་བྱང་»གཉིས་ཡང་བསྐྱར་ཞིབ་མ་རགས་ཤིག་བཀླགས་པ་ཡིན། དེ་གཉིས་བཀླགས་རྗེས་འཆར་སྣང་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སྟེ།
  «དེབ་དཀར་»དུ། རྣམ་དཔྱོད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤུ་གྲི་རྣོ་ཐག་ཆོད་པའི་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་གིས། ༼དཀྱུས་མའི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་འཆད་ཚེ། འཇིག་རྟེན་མི་ལུགས་ཀྱི་བྱུང་བ་རྣམས་གཙོ་བོར་བཏོན་དགོས་པ་ཡིན་པས། འདི་འདྲ་དག་གི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བ་འདོན་འཁུལ་དུ་བྱས་ནས། ངོ་མཚར་བའི་སྣོན་མ་སྣ་ཚོགས་འདེབས་དགོས་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ།།༽ཞེས་བདེན་པའི་ཐུགས་ཀར་སྣང་བའི་དགོངས་པ་ཐུན་མིན་པ་ཞིག་གསུངས་བཞིན་གསུངས་བཞིན། སྐུ་ཁོང་གི་སྨྱུག་ཁར་བབས་པའི་གངས་ཅན་བཙན་པོའི་དོ་ཟླ་བྲལ་བའི་དཔའ་མཛངས་དེ་དག་གིས། སྐུ་ཁོང་གིས། སླར་ཡང་། གཡོ་མེད་སྙིང་རྗེའི་དབང་ཕྱུག་སྤྱན་རས་གཟིགས། ། ཡུད་ཙམ་ཁྲོས་པའི་སྤྱན་གྱི་སྡང་མིག་གིས། ། གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔའི་ཁྲི་ལ་འགྱིངས་པ་ཡི། ། མཐུ་ལྡན་གནམ་གྱི་བུ་ཡང་འདར་བར་བྱས། ། ཞེས་ཐུགས་ཀྱི་བརྟན་པ་འཕྲོག་སྟེ་ཐལ་བའི་བསྔགས་བརྗོད་འདི་འདྲ་དབང་མེད་དུ་བྲིས་གནང་ཞིང་། རྒྱ་དམག་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་བོད་དམག་ཆིག་སྟོང་མ་ཐུབ་པའི་བོད་བཙན་པོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་གིས། ཤེས་རབ་མ་གཏོགས་དཀོར་མི་བདོག་པའི་སྐུ་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་ཐུགས་སྤོབས་དགྱེས་དྲགས་ཏེ། མི་ཟད་དགུན་གྱི་རླུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། ། མི་སྡུག་ཁ་བའི་ཡུལ་ནས་ཕྱིར་འཐོན་པའི། ། མི་ཐུབ་སེང་གེ་དཀར་མོའི་དམག་དཔུང་ལ། ། མི་ཡི་དབང་པོ་འཇིགས་པ་ཅིས་མ་བདེན། ། ཞེས་སྤྱན་ཆུ་བཀུ་བཞིན་བཀུ་བཞིན། དཔའ་བའི་རྡོ་རྗེ་མགུར་མ་ཡང་ཡང་བླངས་པ་དེབ་དཀར་གྱི་ཆེས་གཞུག་ན་ཡོད།
  «དེབ་དཀར་»དུ། ༼དྲག་པོ་རྟ་མཆོག་རོལ་བ་མི་གཟུགས་ཀྱི་གོ་ཁྲབ་གྱོན་པའི་རྒྱལ་པོ་འདི་་་༽ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་གསུང་སྒྲོས་མཇལ་ཚེ། བདག་གིས་མཚན་མོའི་མུན་ནག་གི་སྦུབས་དང་ཆུང་མའི་འཁྲིས་ནས། རང་དབང་མེད་པར་ལྷ་ས་དྲན་བྱུང་། མདུན་གྱི་བཤུལ་སེལ་གྱད་མི་རྟ་ཞོན་བརྒྱ། ། གཡས་ཀྱི་རུ་འདྲེན་དཔའ་བོ་སྟག་ཆས་བརྒྱ། ། གཡོན་གྱི་རུ་འདྲེན་སྔགས་མཁན་ཕུར་ཐོགས་བརྒྱ། ། སླད་ཀྱི་རྗེས་ཉུལ་ཞུབ་ཆེན་མདུང་ཐོགས་བརྒྱ། ། ཞེས་པའི་བཙན་པོའི་དམག་རྟ་དང་དཔུང་གི་སྒྲིག་གཞི་དག་ཀྱང་རེ་རེ་བཞིན་དྲན་བྱུང་།
  དེ་ལྟ་ན་ཡང་། གཟུར་གནས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་འཛད་མེད་བརྡོལ་བའི་པིར་ཞབས་སུ་འཁྲུངས་པའི་བོད་བཙན་པོའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་དཔའ་མཛངས་དེ་དག་གློག་བརྙན་བཞིན་བཀླགས་ནས་འགྲོ་བའི་སྐབས་དེ་རུ། གློ་བུར་དུ། ༼མདོ་སྨད་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་མཛད་པའོ། ། རང་སྡེའི་རིགས་ལ་ཞེན་པ་དཀར་པོའི་མདངས། ། རང་བྱུང་སྙིང་གི་དབུས་ན་གནས་པ་འདིས། ། རང་ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རྗེ་འབངས་ལ། ། རང་གི་ནུས་པས་སྲི་ཞུ་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ། ། ཅེས་རྒྱལ་རབས་རྩོམ་འཕྲོ་ཅན་དེ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ། །༽ཞེས་མི་འདོད་དུད་གི་མཚོ་མོ་རླབས་ཀྱིས་འཕྱོ་ཞིང་། མི་མཐུན་གདུག་པའི་མཆེ་བ་གཙིགས་ཏེ་ཐོན་འདུག་པས། ངས་ནི་སུ་ལའང་འཁང་ར་དང་གདུང་ཡུས་ཞུ་ས་མེད་པར་རང་སེམས་ཁོ་ན་ན་ཟུག་གིས་མནར་ཏེ། གཅར་རྡུང་དང་སྙུང་གཞི། གཤེ་གཤེ་དང་གླེང་གནག་གིས་ཡོངས་སུ་ཕམ་པར་བཏང་པའི་སྐམ་ལ་རུད་པའི་སྐུ་ལུས་མལ་ཐུལ་ལ་ཁེན་ཏེ། གདོང་ནས་མཆི་མ་ཤམ་ཤམ་བཀུ་ཞིང་། ནམ་ཡང་ཕམ་མ་མྱོང་ལ་གཏན་དུ་ཕམ་མི་སྲིད་པའི་ཐུགས་དགོངས་འོད་དུ་སྤྲོ་བཞིན། སྐྱོ་ལ་དགྱེས་པའི་ངང་རང་གི་རྒྱལ་རབས་རྩོམ་འཕྲོ་དེའི་མ་ཡིག་དེ་རེ་བ་དང་བཅས་ཧོར་ཁང་ལ་གཏད་ཀྱིན་པའི་སྐུ་པར་སྐྱ་བོ་ཞིག་ལ་བྱིལ་བྱིལ་རེ་བྱས་ཏེ་སྡོད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཅི་ཡང་བྱ་མ་ནུས་པ་ལ། བྲང་རྡུང་ངོ་། །
  «བོད་ཀྱི་རྡོ་རིང་གི་ཡི་གེ་དང་དྲིལ་བུའི་ཁ་བྱང་»གིས་མཚོན་ཡིག་རྙིང་དང་ཤོག་དྲིལ་སྣ་ཚོགས། «རྦ་བཞེད»༼སྦ་བཞེད། རྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ་གཉིས་བཅས་གསུམ༽དང་། «པདྨ་བཀའ་ཐང་»གིས་མཚོན་བཀའ་ཐང་དང་གཏེར་ཡིག་སྣ་ཚོགས། «བཅའ་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་»ཀྱིས་མཚོན་བཅའ་ཡིག་སྒྲིག་ཡིག་སྣ་ཚོགས། «བོད་སྔ་རབས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་»ཀྱིས་མཚོན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་ཞལ་ལྕེ་སྣ་ཚོགས། «འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་»ཀྱིས་མཚོན་ལུང་བསྟན་དང་མོ་ཕྱྭ་སྣ་ཚོགས། «འོལ་དགའ་བཞད་པའི་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་ཐར་»གྱིས་མཚོན་རྣམ་ཐར་སྣ་ཚོགས། «རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་»གིས་མཚོན་སྐྱེས་རབས་དང་རྟོགས་བརྗོད་སྣ་ཚོགས། «དེབ་དཀར་»གྱིས་མཚོན་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་དེབ་ཐེར་ཡོད་ཚད། «ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་»གིས་མཚོན་ཆོས་འབྱུང་སྣ་ཚོགས་པ་ཚང་མ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་གཞིར་གྱུར་ཏེ། ཕར་བལྟས་ཚོད་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་ལོ་རྒྱུས་ནོར་འཕྱུག་མེད་པ་ཞིག་བྲི་སླ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ། མ་ཟད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་དག་གིས་ཀྱང་སོ་སོའི་དེབ་ཀྱི་གཞུག་ཏུ། [དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།]ཞེས་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་ཆ་བརྒྱ་ཕྲག་ལོང་བ་རེའི་མིང་ཐོ་སོགས་བཀོད་དེ། སྒྱིད་ལུག་ཅིག་གིས་བལྟས་ན་ཁོ་ཆད་འགྲོ་བ་དང་། ཐོས་ཆུང་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་མིང་མ་གོ་བའི་དཔེ་ཆའང་བྱིངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཡོད།
  ཡིན་ན་ཡང་། ཁ་ཕོ་ཆེ་ཙམ་བཤད་ན། དེང་སང་། ཁང་དཀར་དང་མཁར་རྨེའུ་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་དུ་ཐུན་མིན་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བདོག་གོ་ཅོག་ནི་སློབ་མས་ལས་བྱ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཕབ་བཤུས་བརྒྱབ་ཅིང་། སྔ་མ་སྔ་མས་ལུང་དང་རྒྱུད་ཟེར་བ་སོགས་ལས་བཤུས་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་པ་དག་ནི་ར་མ་བྲག་ཁར་དེད་པ་ལྟར་སྔ་མ་དེ་བྲག་ལས་ལྷུང་ན་ཕྱི་མ་ཚང་མ་ལྷུང་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་གདའ། དེ་བས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བོ་དག་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་བག་ཕེབས་ཤིང་ལྷོད་ཆགས་པ་རེད། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཕབ་བཤུས་བརྒྱབ་པས། ནོར་ས་དང་འགྲིག་ས་ཚང་མ་ཉི་མ་མེ་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་མཐུན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཕན་ཚུན་བདེན་པ་བདར་ཞིང་རིགས་པ་རྩོད་དགོས་པའི་སྐབས་དབེན་པ་རེད། དེ་ཡིན་པས། སྔར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ན་གདའ་བའི་ནོར་བ་དག་དོ་ཞག་གི་ནོར་བ་དེ་དག་ཡིན་ལ། དོ་ཞག་གི་ནོར་བ་དེ་དག་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུའང་སྔར་བཞིན་ཁུ་སིམ་མེར་འདུག་ངེས། ནོར་བ་དག་ལ་ཁ་གྲག་མཁན་དང་གཡོ་འགུལ་སློང་མཁན་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་ཏུ། ནོར་བ་དེ་དག་ནོར་བ་ཡིན་མིན་ཀྱང་ཐག་མི་ཆོད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་གཞིའི་དཔེ་ཐོའི་གྲངས་ཀ་ཅི་འདྲ་མང་ན་ཡང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཕེལ་རྒྱུས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་།འཚོལ་དཔྱོད་དང་རྟོག་ཞིབ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ། སྔར་བཞིན་སྒུལ་ཙམ་ཡང་མ་ནུས་པར་བསྡད་ཡོད། མ་འོངས་པར་ཡང་འདུག་ངེས། དེ་བས། གལ་ཏེ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གསར་དུ་བརྩམས་ན་ཡང་། དཔེ་ཆའི་ཁ་བྱང་དང་ཤོག་ལྷེ་སོགས་སོ་མ་ཡིན་ན་ཡང་། དཔྱད་གཞིར་བཟུང་བའི་དཔེ་ཐོ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་གྱི་སྤྱི་འགྲོས་དང་བྲོ་བ་ནི་རྙིང་བ་རང་ཡིན་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར། མིག་སྔར་གྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངེས་དགོས་ཚེ་དཔེ་ཆ་གཅིག་གཉིས་ཙམ་ངེས་པས་སྤྱི་ལ་མི་ཁེབས་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད།
  དེ་བཞིན། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསར་རྙིང་བྱིངས་ཀྱི་བྲོ་བ་དང་སྡོམ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། བལྟ་སྟངས་དང་བལྟ་ཡུལ་གཅིག་ཁོ་ནར་སོང་འདུག་པས། བྲོ་བ་གསར་བ་ཞིག་མི་འདུག དུས་རབས་དང་མཐུན་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག རིགས་པ་དང་རིགས་པ་བདར་བའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག བདེན་པ་དང་བདེན་པ་བརྩད་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག ཆད་ལྷག་བྱུང་བའི་བྲོ་བ་དེ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྐོང་ཐུབ་ངེས་སུ་སྣང་། ཁ་དྲགས་པའི་བྲོ་བ་རྙིང་བ་དེ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་ནི། ཡང་ནོར་བསྐྱར་ནོར་གྱི་ལམ་ཁ་ཞིག་རེད། འོ་ན། ངའི་འདོད་པའི་བྲོ་བ་གསར་བ་སྟེ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཞིམ་མངར་གྱི་བྲོ་བ་གསར་བ་དང་བྲོ་བ་དག་མ་ཞིག་དགོས་ངེས་ཅན་གང་དེའི་ནུས་ཁུངས་ནི་གང་ཞེ་ན།—གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་རེད།
  གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཟེར་བ་ནི། སྒྲ་ཡངས་འཇུག་ཏུ། ལོ་གྲངས་མང་པོའི་སྔོན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་དཔག་ཐུབ་པའི་རིག་དངོས་རྣམས་བརྩད་གཅོད་དང་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་པའི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་རིག་དངོས་གཙོ་བོ་ནི། དཔེར་ན། མི་དང་སྲོག་ཆགས། ཡང་ན་རྩྭ་རྩི་ཤིང་གི་འགྱུར་རྡོ་ནི་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། དེ་མིན་ད་དུང་། སྤྱི་ཚོགས་ག་གེ་མོའི་སྐབས་དེའི་མིའི་འདོགས་ཆ་དང་ཁྱིམ་གྱི་ཡོ་བྱད། ཡུལ་ལུང་། རྡོ་བརྐོས་ཡི་གེ དུར་སྒམ། ཁང་བ། མཚོན་ཆ་སོགས་ས་འོག་ཏུ་ནུབ་ཟིན་པ་དག་དང་། ས་འོག་ཏུ་མ་ནུབ་པར་གནས་པའི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡོ་ཆས་མཆིས་སོ་ཅོག་ཡིན་ཆོག
  ཕྱི་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་མཁས་པ་དག་གི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལག་ཆ་ཆེས་ཁུངས་བཙན་ཞིང་ཡིད་རྟོན་རུང་བ་དེ་ནི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་འདུག ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་ཁྲག་ཁྲིག་སྔོན་གྱི་གནའ་བོའི་སྤྲ་མི་དང་ཁ་བརྡ་བྱེད་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་བརྒྱུད་ནས་གནའ་མིའི་སེམས་ཁམས་ཉུལ་ཞིང་། གནའ་མིའི་འཚོ་བ་དང་ཟས་ཀྱི་བྲོ་བའང་མྱོང་བར་བྱེད། ཐ་ན། ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ། མིའི་རིགས་བྱུང་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༡༠༠ ༠༠༠ལས་མེད་པར་འདོད་པའི་ལྟ་བ་དེ། གནའ་རྫས་དང་འགྱུར་རྡོ་ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་ཁྲི་ཚོ༡.༧༠༠ ༠༠༠དང་།དེ་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༢.༦༠༠ ༠༠༠། དེ་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༣.༠༠༠ ༠༠༠བར་འདེད་ཐུབ་པ་དང་། ཞིབ་འཇུག་པ་ལ་ལས་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་ཁྲི་ཚོ༦.༠༠༠ ༠༠༠ནས༧.༠༠༠ ༠༠༠བར་འདེད་ཤེས་ལ། འཇིག་རྟེན་འདིར་ཚེ་སྲོག་བྱུང་ནས་ལོ་དུང་ཕྱུར༣.༥༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ནས་༣.༨༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ལྷག་འགོར་ཡོད་པ་དང་། སྐྱེ་དངོས་༼རྩི་ཤིང༽རིགས་བྱུང་ནས་ལོ་དུང་ཕྱུར༣༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ནས༥༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠འགོར་ཡོད་ཅེས་སྐད་གསང་མཐོན་པོ་སྨྲ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད།
  འཛམ་གླིང་གནའ་རབས་དང་ཉེ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གང་ཡིན་ཡང་། གནའ་བོའི་དུས་སྐབས་རེ་རེའི་གནས་ཚུལ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྡོམ་ཚིག་ཁེན་ས་གཙོ་བོ་ནི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བ་དག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལ་བརྟེན་ཡོད་དེ། གནའ་བོའི་མིའི་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་ལམ་ལུགས་ནས་སྒེར་དབང་ལམ་ལུགས་དར་ཚུལ། ཡི་གེ་བྱུང་འཕེལ་དང་། ཚོང་ཟོང་བརྗེ་རེས། དམག་འཁྲུག་བརྒྱབ་པ་དང་། མཚོ་སྐོར་གནང་བ་སོགས་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བའི་ངལ་འབྲས་མེད་ཚེ། ཕྱི་གླིང་བའི་ལོ་རྒྱུས་དག་ཀྱང་ང་ཅག་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བཞིན་སྒྲུང་དང་གནའ་གཏམ་ཙམ་ཡིན་སྲིད་པ་ལས། དེ་འདྲའི་འཁྲུགས་ཆ་དོད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བཀྲག་མདངས་བཀྲ་བ་ཞིག་མིན་པ་ཐག་གིས་ཆོད་དེ། ཕྱི་གླིང་བས་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་དུས། གནའ་བོའི་ངོ་མཚར་བའི་བྱུང་བ་དང་མཛད་རྗེས་ཚང་མ། གནའ་ཤུལ་སྔོག་འདོན་དང་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལམ་ནས་རེ་རེ་བཞིན་དབྱེ་ཞིབ་དང་གསལ་འདོན་གནང་གིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས། ཕྱི་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་གླེགས་བམ་དེ་དག་ལྷ་སྒྲུང་དང་རིང་དུ་བཀྱེད། གནའ་གཏམ་དང་རིང་དུ་བཀྱེད་དེ། དུས་རབས་དང་ཚན་རིག་གི་འཕྱོར་ལྭ་མནབས་ནས། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེགས་བུའི་ཐོག་ཏུ། ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་བྲོ་གར་འཁྲབ་བྱུང་བ་རེད་ཨང་།
  ཡིན་ན་ཡང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་གང་དུའང་། ༼གནའ་ཤུལ་དེ་སྔོག་འདོན་བྱས་པས་དེ་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་སོང་༽ཟེར་བའི་བྱུང་བ་གཅིག་ཀྱང་ཨེ་ཡོད་སྙམ། མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ལྟ་བུ་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ། ཁྲི་སྲོང་བཙན་དགེ་བཤེས་ཤིག་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་སོང་ཟེར་རྒྱུ་ཨེ་ཡིན་ནམ། མ་ཟད། ང་ཚོས་གནའ་ཤུལ་སྔོག་འདོན་དང་དེར་རྟོག་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་བླང་བྱ་ཞིག་ཡིན་པ་མཁྱེན་གྱི་མེད་ཚོད་དུ་སྣང་། དེའི་བསམ་བློ་མེད་པའི་ཁར། བོད་རྣམ་རྟོག་ཆེ་བའི་དབང་གིས་བཀག་རྐྱེན་ཞིག་ཀྱང་བྱས་ཡོད་པ་ནི། གང་བྱུང་དུ་ས་རྐོ་རྡོ་སློག་བྱས་ན། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་དང་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གིས་བྱུར་འདྲེན་ཡོང་ཟེར་ནས་བག་ཚ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད། དེ་བདེན་ན། དྷར་ཝིན་ལྟ་བུ་འདས་ལོག་བརྒྱབ་ཀྱང་རུང་ཚོད་ལ། གྲག་འགུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཡ་མཚན།
  བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་དངོས་དག་ནི་མཆོད་སྒམ་དུ་བཤམས་ཏེ་རྟེན་དུ་ཉར་ནས་ཐོད་པ་གཏུགས་ས་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལས། ལག་ཏུ་བླངས་ཏེ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ན་མནོལ་འགྲོ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་འདྲ་སྟེ། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཞྭ་ཡིན་སྐད་ཅིག་བདོག་པ་དེ་ནི་མཆོད་སྒམ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བཅུག་འདུག་པ་དང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཁྲུང་ཕོར་རྟ་མགོ་མ་ཞུ་བ་དེ་རྗེ་ཙོང་བས་གཏེར་ནས་བཏོན་ཟེར་བ་དེ་ཡང་པོ་ཏ་ལར་རྟེན་དུ་ཉར་ཡོད་ཟེར།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཨིན་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག་མཁྱེན་མཁན་དག་གིས། དཔྱད་གཞིའི་དཔེ་ཐོ་རུ་ཨིག་དཔེ་རྒྱ་དཔེ་ནི་དྲངས་འདུག་པ་ལ། ཕྱི་དཔེ་དེ་དག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིལ་བུ་མི་མཐོང་བར། བོང་བ་གསེར་གཟིགས་སུ་མཐོང་འདུག་པ་ཡ་མཚན། འཛམ་གླིང་མིའི་རིགས་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་གང་གི་མཚན་ཐོའི་གྲས་སུའང་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཞིག་གི་མཚན་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དེ། དོན་དམ་དུ་ང་ཚོས་གོ་ཆོད་པའི་ལག་ཆ་དེ་བཀོལ་མ་ཤེས་པས་ལན། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་ལག་ཆ་དེ་མེད་པས། ང་ཚོ་བོད་པས་ད་བར་དུ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འདས་མ་ད་གསུམ་དང་ནོར་འཕྱུག་འཁྲུལ་གསུམ་ཡོད་ཚད་གླུ་བརྒྱ་གདངས་གཅིག་གིས་བླངས་ནས་ཡོང་།
  བརྒྱ་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཏུ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ཆ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་ན་ནི། བཙན་པོའི་རྡོ་རིང་དག་དང་ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག་གཉིས་སུ་སྐོར་རྒྱུག་བྱས་པ་དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་གང་ཡང་མེད། དེ་ནས་གཞན་ཞིག་ཡོད་ཚེ་ས་སྐྱ་དགོན་པ་སོགས་དགོན་ཁག་འགའ་ཤས་ཉུལ་རྒྱུ་ཁོ་ན་རེད། འོན་ཀྱང་། ལས་བྱ་རུང་བ་དེ་དག་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་སྔ་མ་དག་གིས་བྱས་ཟིན་པས། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་པོ་ཕྱི་མ་དག་ཡང་བསྐྱར་སྔར་ཤུལ་དུ་རྒྱུག་པ་ནི་རྐུན་ཇག་གི་ལས་བསོགས་འདོད་ཨེ་ཡིན་ནམ། དེ་ལས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་དེ་གསབ་པའི་འོས་འགན་འཁུར་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ནི་བྱས་རྗེས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཞིག་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་གནད་དོན་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དགོས་མཁོ་སྐོང་མི་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་གྱིས་ས་གཞི་གང་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསང་རྒྱ་བཀྲོལ་མི་ནུས་པ་གཏན་ཁེལ་རེད། ཇི་སྐད་དུ། རྗེ་ལམ་རིམ་པས། མུན་ནག་གི་དུས་སུ་སྒྲོན་མེ་སྦར་དགོས་པ་ལས། ཉི་མ་ཤར་དུས་སུ་སྒྲོན་མེ་སྦར་བ་ནི་བག་མེད་པ་ཡིན་གསུངས་ཏེ། ལྔ་བཅུ་ང་དགུའི་ལོར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་གོ་མི་ཉན་པའི་ཉེན་ཁའི་སྐབས་སུ། ཁོང་གིས་སྐུ་སྲོག་བློས་གཏོང་གིས་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱས་པ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་རྡོག་ལམ་ཁྲོད་དུ། རྗེ་ལམ་རིམ་པ་ལྟ་བུའི་དཔའ་བོ་ཞིག་འཁྲུངས་རྒྱུར་སྒུག་དགོས་འདུག
  དེ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྲོད་དུ་ཆེས་ཆད་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཆེས་མེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་དངོས་དཔང་ལ་བརྟེན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསང་རྒྱ་འགྲོལ་རྒྱུ་དེ་ནི་ཅིས་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་གཅིག་བཞག་ན། འཛམ་གླིང་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སུ། གནའ་བོའི་གཙང་བོ་གཉིས་ཀྱི་འབབ་རྒྱུད་༼དེང་གི་དབྱི་རག༽དུ་ཡི་གེ་བྱུང་བ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྔ་ཤོས་ཡིན་ལ། དེར་ཡི་གེ་བྱུང་དུས་ནི། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བས། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོAD༤༠༠༠ཡར་སྔོན་ཡིན་པ་ཡུལ་དེའི་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་འཇིམ་བཟོས་རྫ་སེར་སྟེང་དུ་ཡི་གེ་ཁྱེའུ་དབྱིབས་མ་བྲིས་འདུག་པས་ཤེས་ཡོད། མུ་མཐུད་དུ་སློག་པས། ས་འོག་ནས་དཔེ་མཛོད་ཁང་ཞིག་བུད་ཅིང་། དེའི་ནང་ནས་སོ་ཕག་ཐོག་བྲིས་པའི་དཔེ་ཆ་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་རྙེད་ཟེར། དཔེ་ཆ་དེ་དག་ཀྱང་སྐབས་དེ་ཙམ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་རྗེས་ནས་ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་ལོ་ཙཱ་བྱ་ཐུབ་པར་གྱུར་དུས་ཤེས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། གནའ་བོའི་ཨེ་ཅིབ་ཏུ། ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྟར་བཟོས་པའི་འདམ་རྩྭ་ལེབ་ཆེན་སྟེང་བྲིས་པའི་ཡི་གེ་སྟེ།༼ཤོག་རྩྭ་༽ཟེར་བ་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བས་ས་འོག་ནས་བཏོན་ཏེ། གནའ་བོའི་ཨེ་ཅིབ་ཀྱི་ཡི་གེ་བྱུང་བ་ནི་གཙང་གཉིས་འབབ་རྒྱུད་ལས་སྔ་བ་ཐག་བཅད། ལོ་གྲངས་དེ་འདྲའི་མང་པོ་དང་བསྡུར་ན། ང་ཚོ་བོད་པའི་བཙན་པོ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བྱོན་དུས་ADདུས་རབས་བཞི་བ་ལྔ་བ་ཡིན་ཟེར་གྱིན་ཡོད། ང་ཚོས་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་མེད་སྐབས། གཞན་པས་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་བཞི་ཙམ་གྱི་སྔ་རོལ་ནས་རང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་བྱུང་བ་མ་ཟད་ཡི་གེ་ཡོད་པའང་དཔག་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོས་སྔར་བཞིན་གཉའ་ཁྲིས་མཚོན་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་ཆེ་བ་མག་མོག་དང་ལྡབ་ལྡུབ་ཅིག་ལས་སྨྲ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་བྱས་ན་ལྷ་ཀླུ་ཁྲོས་ཡོང་ཟེར་ནས་སྡོད་རྒྱུར་ཅུང་བག་ཚ་དགོས་པ་ཞིག་འདུག
  དེ་བཞིན། ཡང་དཔེ་གཅིག་བཞག་ན། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མ་ཟད། བོད་ཀ་གཡག་དྲུག་དང་རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མ་བཅུ་གཉིས། མངའ་མཛད་བཅུ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་མིང་མ་གྲགས་པའི་སྔ་རོལ་སྔ་རོལ་ཞིག་ཏུ། ས་དབུས་རྒྱ་མཚོའི་ཤར་འགྲམ་དུ། ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་(腓尼基)ཟེར་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཤིག་ཡོད་ལ། དེ་དེང་སང་ས་བཀྲའི་ཐོག་ནས་དཔག་ན་ཕལ་ཆེར་ནེ་བྷ་ལན་(黎巴嫩)ཡོད་ས་རུ་གནས་མྱོང་པ་འདྲ། དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་སུ་༼མཚོ་ཐོག་གི་སིལ་ཚོང་རྒྱག་མཁན་༽ཞེས་ཆོ་ལོ་གནང་ཡོད། ADདུས་རབས་༡༧-༡༨ཙམ་ལ། གྲུ་གཏོང་བ་དང་ཚོང་རྒྱག་པར་མཁས་པའི་ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཟོང་གྲུ་བཏང་ནས་ས་དབུས་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ཏེ་ཏྲི་པུའུ་ལཱོ་ཐོ་མཚོ་འགག་(直布罗陀海峡)བརྒྱུད་ནས་རྒྱང་ཐག་རིང་བའི་དབྱིན་གྷི་ལན་གླིང་ཕྲན་(英格兰半岛)དུ་སོང་ནས་ཚོང་བརྒྱབ་ཅིང་སླར་བདེ་འཇགས་ངང་ཕྱིར་ལོག གཞན་ཨེ་ཅིབ་པའི་གྲུ་བསྟར་གྱིས་ADདུས་རབས་༡༦ཙམ་གྱི་དུས་སུ། ཧྥེ་གླིང་ཧྲིལ་བོ་གཡས་སྐོར་བརྒྱབ་པའི་བྱ་གཞག་རླབས་ཆེན་དེ་ཡང་ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་པ་རྣམས་ཀྱི་རམ་འདེགས་འོག་གཟོད་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་ནི་བོད་ཀྱི་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མ་བྱོན་གོང་གི་ལོ་སྟོང་དང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་བརྒྱའི་སྐབས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་གྱི་མིའི་ཤེས་རབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། ས་ཁུལ་ཆུང་ཆུང་དང་མི་གྲངས་ཉུང་ཉུང་ལས་མེད་པའི་མི་རིགས་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དཀྱུས་རིང་བའི་ཕྱིའི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་དག་གིས། དངོས་རིག་གཉིས་འཛོམས་དང་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཚུན་ཆད་རེ་རེ་བཞིན་གླེགས་བམ་དུ་བཏུས་ཏེ་ཕྱི་རབས་པའི་མིག་མདུན་དུ་ཕུལ་ཡོད་ན་ཡང་། ང་ཚོས་ADདུས་རབས་བཞི་བ་ལྔ་བ་ཙམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་གསལ་བོ་ཞིག་ཤེས་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག BCདུས་རབས་༡་རྗེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་མིག་ཡ་ཞ་ར་བྱས་རྣ་ཡ་འོན་པ་བྱས་ཏེ་ནོར་ཚབས་ཆེན་པོས་གླེང་དགོས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གལ་ཆེན་པོ་གཅིག་ནི།—གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པར་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་དཔང་འཚོལ་དཔྱོད་བྱེད་ཐབས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་བཀག་འགོག་གནང་བསྡད་པས་ལོས་ཡིན་སྙམ་བྱུང་མ་གཏོགས། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཆུ་སྲིད་ལས་རིང་བའི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་དག་མ་གཞི་ནས་དེ་འདྲའི་ཐུང་ངུ་དང་དེ་འདྲའི་ཆ་དེ་ཆད་དེ་ཞིག་ཡིན་བཞག་པ་ག་ལ་ཡིན།
  ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཕྱི་རབས་པ་དག་གིས། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་ཐབས་ལམ་གསར་བ་དེ་སྤྱད་ནས་རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དབུས་མཐའ་ཆེན་མོར་བལྟ་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཡི་གེ་མ་བྱུང་གོང་གི་༼སྲོང་བཙན་སྔོན་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ལུགས་ལྟར༽མདུད་ལོག་བརྒྱབ་སྟེ་བཞག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་པོར་ཚེ་སྲོག་གསར་བའི་ཟུངས་ཞུགས་ཐུབ་ཤས་ཆེ། ཡང་། སྲོང་བཙན་སྔོན་དུ་ཞང་ཞུང་གི་ཡི་གེ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟར་ན། ཀུན་པོ་ཡིད་རྟོན་ཆོག་ཆོག་གི་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཞང་ཞུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་སྦྲུམ་པའི་དབྱངས་གསལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་ཞིག་ས་འོག་ཏུ་མནན་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐག་ཆོད་དེ། ནམ་རྒྱུན་ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་ཀློག་ནས། ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་སྤེལ་བའི་ངལ་བ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་འགྱུར་མི་འགྲོ་གྲང་། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཟེར་བ་ཞིག་བོད་དུ་བྱུང་ཚེ། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་སྟག་བུ་སྙ་གཟིགས་བར་གྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བྲེལ་བྲེལ་ཚུབ་ཚུབ་ཀྱིས་གླེང་མི་དགོས་ལ། གཉའ་ཁྲིའི་སྔོན་གྱི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གནས་ཚུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྤྱད་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་ཀྱང་མནའ་བསྐྱལ་བ་དང་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཟེར་ནས་ཁས་ལེན་དུ་འཇུག་པའི་ཐབས་རྡུགས་དེ་འདྲ་བྱེད་མི་དགོས་པར་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་རང་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན། སྤྲ་ནས་མཆེད་པའི་བོད་མིའི་རུས་ཆེན་དྲུག་ཅེེས་བརྩི་བའི་སེ། རྨུ། ལྡོང༌། སྟོང༌། དབྲ། འདྲུ་དག་ཀྱང་། ཧྥེ་གླིང་དུ་གནའ་བོའི་སྤྲ་མིའི་འགྱུར་རྡོ་མང་པོ་རྙེད་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ་༣༠༠ཡས་མས་ཀྱི་ཡར་སྔོན་དུ་བྱུང་བའི་མི་རུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོས་ཀྱང་རང་གི་མེས་པོའི་འགྱུར་རྡོ་མི་རྙེད་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་ལ། མ་ཟད་འགྱུར་རྡོ་དེ་དང་འགྲོག་སྟེ་ང་ཅག་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྔར་ལས་རིང་ནས་རིང་དུ་དང་། སྔར་ལས་གསལ་ཞིང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་འདེད་ཐུབ་ཤས་ཆེའོ། །
  དཔེར་སླ་མོ་ཞིག་བཞག་ན། བོད་དུ་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཞིག་བྱུང་ན། མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ལྟ་བུ་དང་བཀའ་ཐང་ཤེལ་བྲག་ལྟ་བུ་སོགས་ནི་སུའི་ཡིན་མིན་ཀྱང་རྩོད་པ་བརྒྱབ་མི་དགོས་པར་གསང་རྒྱ་ལྷང་ལ་འབུད་པར་འགྱུར་རོ། ། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཡིག་ཆས་དཔང་བོ་ཡོད་ཀྱང་། དངོས་པོས་དཔང་བོ་མེད་སྟབས་ཉི་ཚེ་བའི་རྩོད་ཉོག་ལ་མཐའ་སངས་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་དེའི་དབང་གིས་ཡིན།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ལག་ཆའི་ཁྲོད་དུ། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པར་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་ཞིག་ནམ་བྱུང་ན། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ལུང་བསྟན་དང་གྱེས་ཕྱག་ཕུལ་བ་རེད་ལ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣལ་མའི་ཀློང་དུ་འགྲིམ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད་དོ། ། གཞན་པའི་ADདུས་རབས་སུམ་ཅུ་བཞི་བཅུའི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་གསལ་བོ་དག་པོ་སྨྲ་ནུས་པ་ཞིག་ལ། ང་ཚོའི་ADདུས་རབས་བཞི་ལྔ་ཙམ་ཞིག་ཐག་མི་ཆོད་པར་ལུས་ངེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཏིལ་ཙམ་མཆིས་སོ། །
  ད་ནི། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལ། ཡིད་རྟོན་འཕེར་བའི་དངོས་དཔང་གི་རྒྱབ་བརྟེན་ཞིག་མེད་ཚེ། མནའ་བསྐྱལ་བ་དང་ལུང་བསྟན་ནས་ཚུགས་ཐུབ་པའི་སྐལ་བ་དེ་འདས་ཟིན་ནོ། །

                            ༢༠༡༤།༠༩།༢༣-༢༤།

(མཆོད་མེའི་པར་དབང་གཞན་གྱིས་དགོལ་མི་རུང)
 

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།

གཟིམས་པ་མེད་པའི་མཆོད་མེ། དབྱངས་གསལ་སོ་བཞིའི་མཛེས་སྡུག  RSSསྔོན་མངག

ལོ་རྒྱུས་ཕྱིར་རྟོག

2015-01-30 རྣོ་མིག ཀློག་གྲངས། མཆན ཡོད།

  སློབ་གྲྭའི་ཟླ་མཇུག་གི་གུང་གསེང་བཏང་ཟིན་ན་ཡང་། འབྲོག་སའི་ནམ་ཟླ་མངོན་གསལ་གྱིས་ཇེ་འཁྱུག་ཏུ་སོང་བ་མ་ཟད། ཁ་བའང་ཐེངས་གཉིས་ལ་བབས་བྱུང་བས། ནང་དུ་བསྡད་དེ་གློག་སྦར་ཞིང་མེ་སྒོང་བརྒྱབ་ནས་དཔེ་ཀློག་རྒྱག་པའི་དུས་ཚོད་ཆེས་ལེགས་པོ་ཞིག་རེད། དེ་བས། ཉིན་གཉིས་ཙམ་གྱི་རིང་འདིར། ཁོ་བོས་«དེབ་དཀར»དང་། «བོད་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཡི་གེ་དང་དྲིལ་བུའི་ཁ་བྱང་»གཉིས་ཡང་བསྐྱར་ཞིབ་མ་རགས་ཤིག་བཀླགས་པ་ཡིན། དེ་གཉིས་བཀླགས་རྗེས་འཆར་སྣང་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སྟེ།
  «དེབ་དཀར་»དུ། རྣམ་དཔྱོད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤུ་གྲི་རྣོ་ཐག་ཆོད་པའི་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་གིས། ༼དཀྱུས་མའི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་འཆད་ཚེ། འཇིག་རྟེན་མི་ལུགས་ཀྱི་བྱུང་བ་རྣམས་གཙོ་བོར་བཏོན་དགོས་པ་ཡིན་པས། འདི་འདྲ་དག་གི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བ་འདོན་འཁུལ་དུ་བྱས་ནས། ངོ་མཚར་བའི་སྣོན་མ་སྣ་ཚོགས་འདེབས་དགོས་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ།།༽ཞེས་བདེན་པའི་ཐུགས་ཀར་སྣང་བའི་དགོངས་པ་ཐུན་མིན་པ་ཞིག་གསུངས་བཞིན་གསུངས་བཞིན། སྐུ་ཁོང་གི་སྨྱུག་ཁར་བབས་པའི་གངས་ཅན་བཙན་པོའི་དོ་ཟླ་བྲལ་བའི་དཔའ་མཛངས་དེ་དག་གིས། སྐུ་ཁོང་གིས། སླར་ཡང་། གཡོ་མེད་སྙིང་རྗེའི་དབང་ཕྱུག་སྤྱན་རས་གཟིགས། ། ཡུད་ཙམ་ཁྲོས་པའི་སྤྱན་གྱི་སྡང་མིག་གིས། ། གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔའི་ཁྲི་ལ་འགྱིངས་པ་ཡི། ། མཐུ་ལྡན་གནམ་གྱི་བུ་ཡང་འདར་བར་བྱས། ། ཞེས་ཐུགས་ཀྱི་བརྟན་པ་འཕྲོག་སྟེ་ཐལ་བའི་བསྔགས་བརྗོད་འདི་འདྲ་དབང་མེད་དུ་བྲིས་གནང་ཞིང་། རྒྱ་དམག་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་བོད་དམག་ཆིག་སྟོང་མ་ཐུབ་པའི་བོད་བཙན་པོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་གིས། ཤེས་རབ་མ་གཏོགས་དཀོར་མི་བདོག་པའི་སྐུ་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་ཐུགས་སྤོབས་དགྱེས་དྲགས་ཏེ། མི་ཟད་དགུན་གྱི་རླུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། ། མི་སྡུག་ཁ་བའི་ཡུལ་ནས་ཕྱིར་འཐོན་པའི། ། མི་ཐུབ་སེང་གེ་དཀར་མོའི་དམག་དཔུང་ལ། ། མི་ཡི་དབང་པོ་འཇིགས་པ་ཅིས་མ་བདེན། ། ཞེས་སྤྱན་ཆུ་བཀུ་བཞིན་བཀུ་བཞིན། དཔའ་བའི་རྡོ་རྗེ་མགུར་མ་ཡང་ཡང་བླངས་པ་དེབ་དཀར་གྱི་ཆེས་གཞུག་ན་ཡོད།
  «དེབ་དཀར་»དུ། ༼དྲག་པོ་རྟ་མཆོག་རོལ་བ་མི་གཟུགས་ཀྱི་གོ་ཁྲབ་གྱོན་པའི་རྒྱལ་པོ་འདི་་་༽ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་གསུང་སྒྲོས་མཇལ་ཚེ། བདག་གིས་མཚན་མོའི་མུན་ནག་གི་སྦུབས་དང་ཆུང་མའི་འཁྲིས་ནས། རང་དབང་མེད་པར་ལྷ་ས་དྲན་བྱུང་། མདུན་གྱི་བཤུལ་སེལ་གྱད་མི་རྟ་ཞོན་བརྒྱ། ། གཡས་ཀྱི་རུ་འདྲེན་དཔའ་བོ་སྟག་ཆས་བརྒྱ། ། གཡོན་གྱི་རུ་འདྲེན་སྔགས་མཁན་ཕུར་ཐོགས་བརྒྱ། ། སླད་ཀྱི་རྗེས་ཉུལ་ཞུབ་ཆེན་མདུང་ཐོགས་བརྒྱ། ། ཞེས་པའི་བཙན་པོའི་དམག་རྟ་དང་དཔུང་གི་སྒྲིག་གཞི་དག་ཀྱང་རེ་རེ་བཞིན་དྲན་བྱུང་།
  དེ་ལྟ་ན་ཡང་། གཟུར་གནས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་འཛད་མེད་བརྡོལ་བའི་པིར་ཞབས་སུ་འཁྲུངས་པའི་བོད་བཙན་པོའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་དཔའ་མཛངས་དེ་དག་གློག་བརྙན་བཞིན་བཀླགས་ནས་འགྲོ་བའི་སྐབས་དེ་རུ། གློ་བུར་དུ། ༼མདོ་སྨད་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་མཛད་པའོ། ། རང་སྡེའི་རིགས་ལ་ཞེན་པ་དཀར་པོའི་མདངས། ། རང་བྱུང་སྙིང་གི་དབུས་ན་གནས་པ་འདིས། ། རང་ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རྗེ་འབངས་ལ། ། རང་གི་ནུས་པས་སྲི་ཞུ་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ། ། ཅེས་རྒྱལ་རབས་རྩོམ་འཕྲོ་ཅན་དེ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ། །༽ཞེས་མི་འདོད་དུད་གི་མཚོ་མོ་རླབས་ཀྱིས་འཕྱོ་ཞིང་། མི་མཐུན་གདུག་པའི་མཆེ་བ་གཙིགས་ཏེ་ཐོན་འདུག་པས། ངས་ནི་སུ་ལའང་འཁང་ར་དང་གདུང་ཡུས་ཞུ་ས་མེད་པར་རང་སེམས་ཁོ་ན་ན་ཟུག་གིས་མནར་ཏེ། གཅར་རྡུང་དང་སྙུང་གཞི། གཤེ་གཤེ་དང་གླེང་གནག་གིས་ཡོངས་སུ་ཕམ་པར་བཏང་པའི་སྐམ་ལ་རུད་པའི་སྐུ་ལུས་མལ་ཐུལ་ལ་ཁེན་ཏེ། གདོང་ནས་མཆི་མ་ཤམ་ཤམ་བཀུ་ཞིང་། ནམ་ཡང་ཕམ་མ་མྱོང་ལ་གཏན་དུ་ཕམ་མི་སྲིད་པའི་ཐུགས་དགོངས་འོད་དུ་སྤྲོ་བཞིན། སྐྱོ་ལ་དགྱེས་པའི་ངང་རང་གི་རྒྱལ་རབས་རྩོམ་འཕྲོ་དེའི་མ་ཡིག་དེ་རེ་བ་དང་བཅས་ཧོར་ཁང་ལ་གཏད་ཀྱིན་པའི་སྐུ་པར་སྐྱ་བོ་ཞིག་ལ་བྱིལ་བྱིལ་རེ་བྱས་ཏེ་སྡོད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཅི་ཡང་བྱ་མ་ནུས་པ་ལ། བྲང་རྡུང་ངོ་། །
  «བོད་ཀྱི་རྡོ་རིང་གི་ཡི་གེ་དང་དྲིལ་བུའི་ཁ་བྱང་»གིས་མཚོན་ཡིག་རྙིང་དང་ཤོག་དྲིལ་སྣ་ཚོགས། «རྦ་བཞེད»༼སྦ་བཞེད། རྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ་གཉིས་བཅས་གསུམ༽དང་། «པདྨ་བཀའ་ཐང་»གིས་མཚོན་བཀའ་ཐང་དང་གཏེར་ཡིག་སྣ་ཚོགས། «བཅའ་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་»ཀྱིས་མཚོན་བཅའ་ཡིག་སྒྲིག་ཡིག་སྣ་ཚོགས། «བོད་སྔ་རབས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་»ཀྱིས་མཚོན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་ཞལ་ལྕེ་སྣ་ཚོགས། «འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་»ཀྱིས་མཚོན་ལུང་བསྟན་དང་མོ་ཕྱྭ་སྣ་ཚོགས། «འོལ་དགའ་བཞད་པའི་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་ཐར་»གྱིས་མཚོན་རྣམ་ཐར་སྣ་ཚོགས། «རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་»གིས་མཚོན་སྐྱེས་རབས་དང་རྟོགས་བརྗོད་སྣ་ཚོགས། «དེབ་དཀར་»གྱིས་མཚོན་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་དེབ་ཐེར་ཡོད་ཚད། «ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་»གིས་མཚོན་ཆོས་འབྱུང་སྣ་ཚོགས་པ་ཚང་མ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་གཞིར་གྱུར་ཏེ། ཕར་བལྟས་ཚོད་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་ལོ་རྒྱུས་ནོར་འཕྱུག་མེད་པ་ཞིག་བྲི་སླ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ། མ་ཟད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་དག་གིས་ཀྱང་སོ་སོའི་དེབ་ཀྱི་གཞུག་ཏུ། [དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།]ཞེས་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་ཆ་བརྒྱ་ཕྲག་ལོང་བ་རེའི་མིང་ཐོ་སོགས་བཀོད་དེ། སྒྱིད་ལུག་ཅིག་གིས་བལྟས་ན་ཁོ་ཆད་འགྲོ་བ་དང་། ཐོས་ཆུང་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་མིང་མ་གོ་བའི་དཔེ་ཆའང་བྱིངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཡོད།
  ཡིན་ན་ཡང་། ཁ་ཕོ་ཆེ་ཙམ་བཤད་ན། དེང་སང་། ཁང་དཀར་དང་མཁར་རྨེའུ་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསུང་རྩོམ་དུ་ཐུན་མིན་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བདོག་གོ་ཅོག་ནི་སློབ་མས་ལས་བྱ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཕབ་བཤུས་བརྒྱབ་ཅིང་། སྔ་མ་སྔ་མས་ལུང་དང་རྒྱུད་ཟེར་བ་སོགས་ལས་བཤུས་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་པ་དག་ནི་ར་མ་བྲག་ཁར་དེད་པ་ལྟར་སྔ་མ་དེ་བྲག་ལས་ལྷུང་ན་ཕྱི་མ་ཚང་མ་ལྷུང་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་གདའ། དེ་བས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བོ་དག་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་བག་ཕེབས་ཤིང་ལྷོད་ཆགས་པ་རེད། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཕབ་བཤུས་བརྒྱབ་པས། ནོར་ས་དང་འགྲིག་ས་ཚང་མ་ཉི་མ་མེ་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་མཐུན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཕན་ཚུན་བདེན་པ་བདར་ཞིང་རིགས་པ་རྩོད་དགོས་པའི་སྐབས་དབེན་པ་རེད། དེ་ཡིན་པས། སྔར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ན་གདའ་བའི་ནོར་བ་དག་དོ་ཞག་གི་ནོར་བ་དེ་དག་ཡིན་ལ། དོ་ཞག་གི་ནོར་བ་དེ་དག་མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུའང་སྔར་བཞིན་ཁུ་སིམ་མེར་འདུག་ངེས། ནོར་བ་དག་ལ་ཁ་གྲག་མཁན་དང་གཡོ་འགུལ་སློང་མཁན་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་འོག་ཏུ། ནོར་བ་དེ་དག་ནོར་བ་ཡིན་མིན་ཀྱང་ཐག་མི་ཆོད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་གཞིའི་དཔེ་ཐོའི་གྲངས་ཀ་ཅི་འདྲ་མང་ན་ཡང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཕེལ་རྒྱུས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་།འཚོལ་དཔྱོད་དང་རྟོག་ཞིབ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ། སྔར་བཞིན་སྒུལ་ཙམ་ཡང་མ་ནུས་པར་བསྡད་ཡོད། མ་འོངས་པར་ཡང་འདུག་ངེས། དེ་བས། གལ་ཏེ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གསར་དུ་བརྩམས་ན་ཡང་། དཔེ་ཆའི་ཁ་བྱང་དང་ཤོག་ལྷེ་སོགས་སོ་མ་ཡིན་ན་ཡང་། དཔྱད་གཞིར་བཟུང་བའི་དཔེ་ཐོ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་གྱི་སྤྱི་འགྲོས་དང་བྲོ་བ་ནི་རྙིང་བ་རང་ཡིན་པ་རེད། དེའི་ཕྱིར། མིག་སྔར་གྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངེས་དགོས་ཚེ་དཔེ་ཆ་གཅིག་གཉིས་ཙམ་ངེས་པས་སྤྱི་ལ་མི་ཁེབས་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད།
  དེ་བཞིན། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསར་རྙིང་བྱིངས་ཀྱི་བྲོ་བ་དང་སྡོམ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། བལྟ་སྟངས་དང་བལྟ་ཡུལ་གཅིག་ཁོ་ནར་སོང་འདུག་པས། བྲོ་བ་གསར་བ་ཞིག་མི་འདུག དུས་རབས་དང་མཐུན་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག རིགས་པ་དང་རིགས་པ་བདར་བའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག བདེན་པ་དང་བདེན་པ་བརྩད་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་མི་འདུག ཆད་ལྷག་བྱུང་བའི་བྲོ་བ་དེ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྐོང་ཐུབ་ངེས་སུ་སྣང་། ཁ་དྲགས་པའི་བྲོ་བ་རྙིང་བ་དེ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་ནི། ཡང་ནོར་བསྐྱར་ནོར་གྱི་ལམ་ཁ་ཞིག་རེད། འོ་ན། ངའི་འདོད་པའི་བྲོ་བ་གསར་བ་སྟེ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཞིམ་མངར་གྱི་བྲོ་བ་གསར་བ་དང་བྲོ་བ་དག་མ་ཞིག་དགོས་ངེས་ཅན་གང་དེའི་ནུས་ཁུངས་ནི་གང་ཞེ་ན།—གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་རེད།
  གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཟེར་བ་ནི། སྒྲ་ཡངས་འཇུག་ཏུ། ལོ་གྲངས་མང་པོའི་སྔོན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་དཔག་ཐུབ་པའི་རིག་དངོས་རྣམས་བརྩད་གཅོད་དང་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་པའི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་རིག་དངོས་གཙོ་བོ་ནི། དཔེར་ན། མི་དང་སྲོག་ཆགས། ཡང་ན་རྩྭ་རྩི་ཤིང་གི་འགྱུར་རྡོ་ནི་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། དེ་མིན་ད་དུང་། སྤྱི་ཚོགས་ག་གེ་མོའི་སྐབས་དེའི་མིའི་འདོགས་ཆ་དང་ཁྱིམ་གྱི་ཡོ་བྱད། ཡུལ་ལུང་། རྡོ་བརྐོས་ཡི་གེ དུར་སྒམ། ཁང་བ། མཚོན་ཆ་སོགས་ས་འོག་ཏུ་ནུབ་ཟིན་པ་དག་དང་། ས་འོག་ཏུ་མ་ནུབ་པར་གནས་པའི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡོ་ཆས་མཆིས་སོ་ཅོག་ཡིན་ཆོག
  ཕྱི་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་མཁས་པ་དག་གི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལག་ཆ་ཆེས་ཁུངས་བཙན་ཞིང་ཡིད་རྟོན་རུང་བ་དེ་ནི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཞེས་པ་འདི་ཡིན་འདུག ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་ཁྲག་ཁྲིག་སྔོན་གྱི་གནའ་བོའི་སྤྲ་མི་དང་ཁ་བརྡ་བྱེད་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་བརྒྱུད་ནས་གནའ་མིའི་སེམས་ཁམས་ཉུལ་ཞིང་། གནའ་མིའི་འཚོ་བ་དང་ཟས་ཀྱི་བྲོ་བའང་མྱོང་བར་བྱེད། ཐ་ན། ཁོ་ཚོས་ལག་ཆ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ། མིའི་རིགས་བྱུང་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༡༠༠ ༠༠༠ལས་མེད་པར་འདོད་པའི་ལྟ་བ་དེ། གནའ་རྫས་དང་འགྱུར་རྡོ་ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་ཁྲི་ཚོ༡.༧༠༠ ༠༠༠དང་།དེ་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༢.༦༠༠ ༠༠༠། དེ་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ༣.༠༠༠ ༠༠༠བར་འདེད་ཐུབ་པ་དང་། ཞིབ་འཇུག་པ་ལ་ལས་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་ཁྲི་ཚོ༦.༠༠༠ ༠༠༠ནས༧.༠༠༠ ༠༠༠བར་འདེད་ཤེས་ལ། འཇིག་རྟེན་འདིར་ཚེ་སྲོག་བྱུང་ནས་ལོ་དུང་ཕྱུར༣.༥༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ནས་༣.༨༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ལྷག་འགོར་ཡོད་པ་དང་། སྐྱེ་དངོས་༼རྩི་ཤིང༽རིགས་བྱུང་ནས་ལོ་དུང་ཕྱུར༣༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠ནས༥༠༠ ༠༠༠ ༠༠༠འགོར་ཡོད་ཅེས་སྐད་གསང་མཐོན་པོ་སྨྲ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད།
  འཛམ་གླིང་གནའ་རབས་དང་ཉེ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གང་ཡིན་ཡང་། གནའ་བོའི་དུས་སྐབས་རེ་རེའི་གནས་ཚུལ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྡོམ་ཚིག་ཁེན་ས་གཙོ་བོ་ནི་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བ་དག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལ་བརྟེན་ཡོད་དེ། གནའ་བོའི་མིའི་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་ལམ་ལུགས་ནས་སྒེར་དབང་ལམ་ལུགས་དར་ཚུལ། ཡི་གེ་བྱུང་འཕེལ་དང་། ཚོང་ཟོང་བརྗེ་རེས། དམག་འཁྲུག་བརྒྱབ་པ་དང་། མཚོ་སྐོར་གནང་བ་སོགས་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བའི་ངལ་འབྲས་མེད་ཚེ། ཕྱི་གླིང་བའི་ལོ་རྒྱུས་དག་ཀྱང་ང་ཅག་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བཞིན་སྒྲུང་དང་གནའ་གཏམ་ཙམ་ཡིན་སྲིད་པ་ལས། དེ་འདྲའི་འཁྲུགས་ཆ་དོད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བཀྲག་མདངས་བཀྲ་བ་ཞིག་མིན་པ་ཐག་གིས་ཆོད་དེ། ཕྱི་གླིང་བས་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་དུས། གནའ་བོའི་ངོ་མཚར་བའི་བྱུང་བ་དང་མཛད་རྗེས་ཚང་མ། གནའ་ཤུལ་སྔོག་འདོན་དང་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལམ་ནས་རེ་རེ་བཞིན་དབྱེ་ཞིབ་དང་གསལ་འདོན་གནང་གིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས། ཕྱི་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་གླེགས་བམ་དེ་དག་ལྷ་སྒྲུང་དང་རིང་དུ་བཀྱེད། གནའ་གཏམ་དང་རིང་དུ་བཀྱེད་དེ། དུས་རབས་དང་ཚན་རིག་གི་འཕྱོར་ལྭ་མནབས་ནས། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེགས་བུའི་ཐོག་ཏུ། ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་བྲོ་གར་འཁྲབ་བྱུང་བ་རེད་ཨང་།
  ཡིན་ན་ཡང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་གང་དུའང་། ༼གནའ་ཤུལ་དེ་སྔོག་འདོན་བྱས་པས་དེ་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་སོང་༽ཟེར་བའི་བྱུང་བ་གཅིག་ཀྱང་ཨེ་ཡོད་སྙམ། མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ལྟ་བུ་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ། ཁྲི་སྲོང་བཙན་དགེ་བཤེས་ཤིག་ཡིན་པ་ར་འཕྲོད་སོང་ཟེར་རྒྱུ་ཨེ་ཡིན་ནམ། མ་ཟད། ང་ཚོས་གནའ་ཤུལ་སྔོག་འདོན་དང་དེར་རྟོག་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་བླང་བྱ་ཞིག་ཡིན་པ་མཁྱེན་གྱི་མེད་ཚོད་དུ་སྣང་། དེའི་བསམ་བློ་མེད་པའི་ཁར། བོད་རྣམ་རྟོག་ཆེ་བའི་དབང་གིས་བཀག་རྐྱེན་ཞིག་ཀྱང་བྱས་ཡོད་པ་ནི། གང་བྱུང་དུ་ས་རྐོ་རྡོ་སློག་བྱས་ན། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་དང་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གིས་བྱུར་འདྲེན་ཡོང་ཟེར་ནས་བག་ཚ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད། དེ་བདེན་ན། དྷར་ཝིན་ལྟ་བུ་འདས་ལོག་བརྒྱབ་ཀྱང་རུང་ཚོད་ལ། གྲག་འགུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཡ་མཚན།
  བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་དངོས་དག་ནི་མཆོད་སྒམ་དུ་བཤམས་ཏེ་རྟེན་དུ་ཉར་ནས་ཐོད་པ་གཏུགས་ས་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལས། ལག་ཏུ་བླངས་ཏེ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ན་མནོལ་འགྲོ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་འདྲ་སྟེ། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཞྭ་ཡིན་སྐད་ཅིག་བདོག་པ་དེ་ནི་མཆོད་སྒམ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བཅུག་འདུག་པ་དང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཁྲུང་ཕོར་རྟ་མགོ་མ་ཞུ་བ་དེ་རྗེ་ཙོང་བས་གཏེར་ནས་བཏོན་ཟེར་བ་དེ་ཡང་པོ་ཏ་ལར་རྟེན་དུ་ཉར་ཡོད་ཟེར།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཨིན་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག་མཁྱེན་མཁན་དག་གིས། དཔྱད་གཞིའི་དཔེ་ཐོ་རུ་ཨིག་དཔེ་རྒྱ་དཔེ་ནི་དྲངས་འདུག་པ་ལ། ཕྱི་དཔེ་དེ་དག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིལ་བུ་མི་མཐོང་བར། བོང་བ་གསེར་གཟིགས་སུ་མཐོང་འདུག་པ་ཡ་མཚན། འཛམ་གླིང་མིའི་རིགས་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་གང་གི་མཚན་ཐོའི་གྲས་སུའང་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཞིག་གི་མཚན་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དེ། དོན་དམ་དུ་ང་ཚོས་གོ་ཆོད་པའི་ལག་ཆ་དེ་བཀོལ་མ་ཤེས་པས་ལན། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་ལག་ཆ་དེ་མེད་པས། ང་ཚོ་བོད་པས་ད་བར་དུ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འདས་མ་ད་གསུམ་དང་ནོར་འཕྱུག་འཁྲུལ་གསུམ་ཡོད་ཚད་གླུ་བརྒྱ་གདངས་གཅིག་གིས་བླངས་ནས་ཡོང་།
  བརྒྱ་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་ཏུ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ཆ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་ན་ནི། བཙན་པོའི་རྡོ་རིང་དག་དང་ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག་གཉིས་སུ་སྐོར་རྒྱུག་བྱས་པ་དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་གང་ཡང་མེད། དེ་ནས་གཞན་ཞིག་ཡོད་ཚེ་ས་སྐྱ་དགོན་པ་སོགས་དགོན་ཁག་འགའ་ཤས་ཉུལ་རྒྱུ་ཁོ་ན་རེད། འོན་ཀྱང་། ལས་བྱ་རུང་བ་དེ་དག་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་སྔ་མ་དག་གིས་བྱས་ཟིན་པས། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་པོ་ཕྱི་མ་དག་ཡང་བསྐྱར་སྔར་ཤུལ་དུ་རྒྱུག་པ་ནི་རྐུན་ཇག་གི་ལས་བསོགས་འདོད་ཨེ་ཡིན་ནམ། དེ་ལས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་དེ་གསབ་པའི་འོས་འགན་འཁུར་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ནི་བྱས་རྗེས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཞིག་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་གནད་དོན་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དགོས་མཁོ་སྐོང་མི་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་གྱིས་ས་གཞི་གང་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསང་རྒྱ་བཀྲོལ་མི་ནུས་པ་གཏན་ཁེལ་རེད། ཇི་སྐད་དུ། རྗེ་ལམ་རིམ་པས། མུན་ནག་གི་དུས་སུ་སྒྲོན་མེ་སྦར་དགོས་པ་ལས། ཉི་མ་ཤར་དུས་སུ་སྒྲོན་མེ་སྦར་བ་ནི་བག་མེད་པ་ཡིན་གསུངས་ཏེ། ལྔ་བཅུ་ང་དགུའི་ལོར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་གོ་མི་ཉན་པའི་ཉེན་ཁའི་སྐབས་སུ། ཁོང་གིས་སྐུ་སྲོག་བློས་གཏོང་གིས་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱས་པ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་རྡོག་ལམ་ཁྲོད་དུ། རྗེ་ལམ་རིམ་པ་ལྟ་བུའི་དཔའ་བོ་ཞིག་འཁྲུངས་རྒྱུར་སྒུག་དགོས་འདུག
  དེ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྲོད་དུ་ཆེས་ཆད་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཆེས་མེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་དངོས་དཔང་ལ་བརྟེན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གསང་རྒྱ་འགྲོལ་རྒྱུ་དེ་ནི་ཅིས་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་གཅིག་བཞག་ན། འཛམ་གླིང་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སུ། གནའ་བོའི་གཙང་བོ་གཉིས་ཀྱི་འབབ་རྒྱུད་༼དེང་གི་དབྱི་རག༽དུ་ཡི་གེ་བྱུང་བ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྔ་ཤོས་ཡིན་ལ། དེར་ཡི་གེ་བྱུང་དུས་ནི། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བས། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོAD༤༠༠༠ཡར་སྔོན་ཡིན་པ་ཡུལ་དེའི་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་འཇིམ་བཟོས་རྫ་སེར་སྟེང་དུ་ཡི་གེ་ཁྱེའུ་དབྱིབས་མ་བྲིས་འདུག་པས་ཤེས་ཡོད། མུ་མཐུད་དུ་སློག་པས། ས་འོག་ནས་དཔེ་མཛོད་ཁང་ཞིག་བུད་ཅིང་། དེའི་ནང་ནས་སོ་ཕག་ཐོག་བྲིས་པའི་དཔེ་ཆ་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་རྙེད་ཟེར། དཔེ་ཆ་དེ་དག་ཀྱང་སྐབས་དེ་ཙམ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་རྗེས་ནས་ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་ལོ་ཙཱ་བྱ་ཐུབ་པར་གྱུར་དུས་ཤེས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། གནའ་བོའི་ཨེ་ཅིབ་ཏུ། ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྟར་བཟོས་པའི་འདམ་རྩྭ་ལེབ་ཆེན་སྟེང་བྲིས་པའི་ཡི་གེ་སྟེ།༼ཤོག་རྩྭ་༽ཟེར་བ་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་བས་ས་འོག་ནས་བཏོན་ཏེ། གནའ་བོའི་ཨེ་ཅིབ་ཀྱི་ཡི་གེ་བྱུང་བ་ནི་གཙང་གཉིས་འབབ་རྒྱུད་ལས་སྔ་བ་ཐག་བཅད། ལོ་གྲངས་དེ་འདྲའི་མང་པོ་དང་བསྡུར་ན། ང་ཚོ་བོད་པའི་བཙན་པོ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བྱོན་དུས་ADདུས་རབས་བཞི་བ་ལྔ་བ་ཡིན་ཟེར་གྱིན་ཡོད། ང་ཚོས་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་མེད་སྐབས། གཞན་པས་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་བཞི་ཙམ་གྱི་སྔ་རོལ་ནས་རང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་བྱུང་བ་མ་ཟད་ཡི་གེ་ཡོད་པའང་དཔག་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོས་སྔར་བཞིན་གཉའ་ཁྲིས་མཚོན་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་ཆེ་བ་མག་མོག་དང་ལྡབ་ལྡུབ་ཅིག་ལས་སྨྲ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་བྱས་ན་ལྷ་ཀླུ་ཁྲོས་ཡོང་ཟེར་ནས་སྡོད་རྒྱུར་ཅུང་བག་ཚ་དགོས་པ་ཞིག་འདུག
  དེ་བཞིན། ཡང་དཔེ་གཅིག་བཞག་ན། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མ་ཟད། བོད་ཀ་གཡག་དྲུག་དང་རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མ་བཅུ་གཉིས། མངའ་མཛད་བཅུ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་མིང་མ་གྲགས་པའི་སྔ་རོལ་སྔ་རོལ་ཞིག་ཏུ། ས་དབུས་རྒྱ་མཚོའི་ཤར་འགྲམ་དུ། ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་(腓尼基)ཟེར་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཤིག་ཡོད་ལ། དེ་དེང་སང་ས་བཀྲའི་ཐོག་ནས་དཔག་ན་ཕལ་ཆེར་ནེ་བྷ་ལན་(黎巴嫩)ཡོད་ས་རུ་གནས་མྱོང་པ་འདྲ། དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་སུ་༼མཚོ་ཐོག་གི་སིལ་ཚོང་རྒྱག་མཁན་༽ཞེས་ཆོ་ལོ་གནང་ཡོད། ADདུས་རབས་༡༧-༡༨ཙམ་ལ། གྲུ་གཏོང་བ་དང་ཚོང་རྒྱག་པར་མཁས་པའི་ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཟོང་གྲུ་བཏང་ནས་ས་དབུས་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ཏེ་ཏྲི་པུའུ་ལཱོ་ཐོ་མཚོ་འགག་(直布罗陀海峡)བརྒྱུད་ནས་རྒྱང་ཐག་རིང་བའི་དབྱིན་གྷི་ལན་གླིང་ཕྲན་(英格兰半岛)དུ་སོང་ནས་ཚོང་བརྒྱབ་ཅིང་སླར་བདེ་འཇགས་ངང་ཕྱིར་ལོག གཞན་ཨེ་ཅིབ་པའི་གྲུ་བསྟར་གྱིས་ADདུས་རབས་༡༦ཙམ་གྱི་དུས་སུ། ཧྥེ་གླིང་ཧྲིལ་བོ་གཡས་སྐོར་བརྒྱབ་པའི་བྱ་གཞག་རླབས་ཆེན་དེ་ཡང་ཧྥེ་ནེ་ཁེ་ཨ་པ་རྣམས་ཀྱི་རམ་འདེགས་འོག་གཟོད་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་ནི་བོད་ཀྱི་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་མ་བྱོན་གོང་གི་ལོ་སྟོང་དང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་བརྒྱའི་སྐབས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་གྱི་མིའི་ཤེས་རབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། ས་ཁུལ་ཆུང་ཆུང་དང་མི་གྲངས་ཉུང་ཉུང་ལས་མེད་པའི་མི་རིགས་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དཀྱུས་རིང་བའི་ཕྱིའི་ལོ་རྒྱུས་མཁན་པོ་དག་གིས། དངོས་རིག་གཉིས་འཛོམས་དང་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཚུན་ཆད་རེ་རེ་བཞིན་གླེགས་བམ་དུ་བཏུས་ཏེ་ཕྱི་རབས་པའི་མིག་མདུན་དུ་ཕུལ་ཡོད་ན་ཡང་། ང་ཚོས་ADདུས་རབས་བཞི་བ་ལྔ་བ་ཙམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་གསལ་བོ་ཞིག་ཤེས་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག BCདུས་རབས་༡་རྗེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་མིག་ཡ་ཞ་ར་བྱས་རྣ་ཡ་འོན་པ་བྱས་ཏེ་ནོར་ཚབས་ཆེན་པོས་གླེང་དགོས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གལ་ཆེན་པོ་གཅིག་ནི།—གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པར་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་དཔང་འཚོལ་དཔྱོད་བྱེད་ཐབས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་བཀག་འགོག་གནང་བསྡད་པས་ལོས་ཡིན་སྙམ་བྱུང་མ་གཏོགས། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཆུ་སྲིད་ལས་རིང་བའི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་དག་མ་གཞི་ནས་དེ་འདྲའི་ཐུང་ངུ་དང་དེ་འདྲའི་ཆ་དེ་ཆད་དེ་ཞིག་ཡིན་བཞག་པ་ག་ལ་ཡིན།
  ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཕྱི་རབས་པ་དག་གིས། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པའི་ཐབས་ལམ་གསར་བ་དེ་སྤྱད་ནས་རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དབུས་མཐའ་ཆེན་མོར་བལྟ་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཡི་གེ་མ་བྱུང་གོང་གི་༼སྲོང་བཙན་སྔོན་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ལུགས་ལྟར༽མདུད་ལོག་བརྒྱབ་སྟེ་བཞག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་པོར་ཚེ་སྲོག་གསར་བའི་ཟུངས་ཞུགས་ཐུབ་ཤས་ཆེ། ཡང་། སྲོང་བཙན་སྔོན་དུ་ཞང་ཞུང་གི་ཡི་གེ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟར་ན། ཀུན་པོ་ཡིད་རྟོན་ཆོག་ཆོག་གི་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཞང་ཞུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་སྦྲུམ་པའི་དབྱངས་གསལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་ཞིག་ས་འོག་ཏུ་མནན་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐག་ཆོད་དེ། ནམ་རྒྱུན་ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་ཀློག་ནས། ཡི་གེ་དང་ཡི་གེ་སྤེལ་བའི་ངལ་བ་བརྟེན་མི་དགོས་པར་འགྱུར་མི་འགྲོ་གྲང་། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཟེར་བ་ཞིག་བོད་དུ་བྱུང་ཚེ། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་སྟག་བུ་སྙ་གཟིགས་བར་གྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བྲེལ་བྲེལ་ཚུབ་ཚུབ་ཀྱིས་གླེང་མི་དགོས་ལ། གཉའ་ཁྲིའི་སྔོན་གྱི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གནས་ཚུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྤྱད་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་ཀྱང་མནའ་བསྐྱལ་བ་དང་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཟེར་ནས་ཁས་ལེན་དུ་འཇུག་པའི་ཐབས་རྡུགས་དེ་འདྲ་བྱེད་མི་དགོས་པར་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་རང་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན། སྤྲ་ནས་མཆེད་པའི་བོད་མིའི་རུས་ཆེན་དྲུག་ཅེེས་བརྩི་བའི་སེ། རྨུ། ལྡོང༌། སྟོང༌། དབྲ། འདྲུ་དག་ཀྱང་། ཧྥེ་གླིང་དུ་གནའ་བོའི་སྤྲ་མིའི་འགྱུར་རྡོ་མང་པོ་རྙེད་ནས་ལོ་ཁྲི་ཚོ་༣༠༠ཡས་མས་ཀྱི་ཡར་སྔོན་དུ་བྱུང་བའི་མི་རུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོས་ཀྱང་རང་གི་མེས་པོའི་འགྱུར་རྡོ་མི་རྙེད་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་ལ། མ་ཟད་འགྱུར་རྡོ་དེ་དང་འགྲོག་སྟེ་ང་ཅག་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྔར་ལས་རིང་ནས་རིང་དུ་དང་། སྔར་ལས་གསལ་ཞིང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་འདེད་ཐུབ་ཤས་ཆེའོ། །
  དཔེར་སླ་མོ་ཞིག་བཞག་ན། བོད་དུ་གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པ་ཞིག་བྱུང་ན། མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ལྟ་བུ་དང་བཀའ་ཐང་ཤེལ་བྲག་ལྟ་བུ་སོགས་ནི་སུའི་ཡིན་མིན་ཀྱང་རྩོད་པ་བརྒྱབ་མི་དགོས་པར་གསང་རྒྱ་ལྷང་ལ་འབུད་པར་འགྱུར་རོ། ། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཡིག་ཆས་དཔང་བོ་ཡོད་ཀྱང་། དངོས་པོས་དཔང་བོ་མེད་སྟབས་ཉི་ཚེ་བའི་རྩོད་ཉོག་ལ་མཐའ་སངས་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་དེའི་དབང་གིས་ཡིན།
  བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་ལག་ཆའི་ཁྲོད་དུ། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་རིག་པར་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་ཞིག་ནམ་བྱུང་ན། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ལུང་བསྟན་དང་གྱེས་ཕྱག་ཕུལ་བ་རེད་ལ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣལ་མའི་ཀློང་དུ་འགྲིམ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད་དོ། ། གཞན་པའི་ADདུས་རབས་སུམ་ཅུ་བཞི་བཅུའི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་གསལ་བོ་དག་པོ་སྨྲ་ནུས་པ་ཞིག་ལ། ང་ཚོའི་ADདུས་རབས་བཞི་ལྔ་ཙམ་ཞིག་ཐག་མི་ཆོད་པར་ལུས་ངེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཏིལ་ཙམ་མཆིས་སོ། །
  ད་ནི། ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལ། ཡིད་རྟོན་འཕེར་བའི་དངོས་དཔང་གི་རྒྱབ་བརྟེན་ཞིག་མེད་ཚེ། མནའ་བསྐྱལ་བ་དང་ལུང་བསྟན་ནས་ཚུགས་ཐུབ་པའི་སྐལ་བ་དེ་འདས་ཟིན་ནོ། །

                            ༢༠༡༤།༠༩།༢༣-༢༤།

(མཆོད་མེའི་པར་དབང་གཞན་གྱིས་དགོལ་མི་རུང)
 

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།

དཔྱད་མཆན ཡོངས་སུ་གཟིགས།དཔྱད་མཆན།

མིང་མི་འགོད་པར་སྤེལ།