དེའང《ཤེས་རབ་བརྒྱ་པ》རུ།　མཐོང་དང་མ་མཐོང་ཡོན་ཏན་འདི།　།ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཡིན།　།ཞེས་དང་།　《སྐྱེ་བོ་གསོ་ཐིགས》སུ།　ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཁ་ཉིད་ནི།　།ས་ཡི་བུ་ག་དག་དང་མཚུངས།　།ཞེས་གསུངས་སོ།　།དེས་ན།　སྐྱེ་བོ་རང་རང་གི་ཐོས་རྒྱ་དང་མཐོང་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ།　ཡིན་མིན་བདེན་རྫུན་གྱི་རྣམ་དབྱེར་མཁས་པའི་མི་ཞིག་བྱ་ཐུབ་མིན་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་འབད་པར་རིགས་སོ།　།དེ་བྱེད་པ་ལ་དཔེ་ཀློག་གི་བགྱི་བ་འདི་ལྷུར་བླང་བར་བྱ་སྟེ།　དཔེ་ཀློག་གིས་ཐོས་པའི་རྒྱ་བསྐྱེད་ལ་ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།　།

　　འཛམ་གླིང་དུ་ཡ་ཧུ་ད་པའི་མི་རྒྱུད་དག་ལ་དཔེ་ཀློག་གི་གོམས་སྲོལ་བཟང་པོ་ཡོད་པར་བཞེད་ལ།　ཁོ་ཚོས་རང་གི་ཡི་གེ་ལ་ལྷ་དང་མགོན་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་འཇོག་ཀྱང་ཟེར་ཏོ།　།རང་རེ་བོད་ཀྱང་དཔེ་ཆ་དང་ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པར་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཏེ།　མཚན་མོའི་དུས་སྐབས་ནའང་།　ཟླ་བའི་འོད་དང་།　ཟླ་བ་མེད་ན་སྤོས་ཀྱི་ཐུར་མ་མཆོད་པའི་འོད་ལ་བརྟེན་ནས་དཔེ་གཟིགས་གནང་བའི་རྣམ་ཐར་མང་དུ་མཇལ་རྒྱུ་འདུག་གོ།　།དགེ་བཤེས་སྤྱན་སྔ་པས་གཞུང་པོ་ཏི་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཐུགས་སུ་འགྲོ་བར་གསུངས་པ་དང་།　《རྟོགས་བརྗོད་འདུན་ལེགས་མ》རུ།　དང་པོ་རྒྱ་ཆེན་ཐོས་པ་མང་དུ་བཙལ།　།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།　རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་ཆོས་གསན་པའི་ཞར་ལ་མདོ་རྩའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་གྱི་དབུ་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་མདའ་ཚད་བཅུ་བདུན་རེ་མ་ཆག་པར་ཐུགས་ལ་བཟུང་པར་བཤད་དོ།　།ཀུན་མཁྱེན་བོ་དོང་ཆེན་པོས་གསུང་རབ་ཀུན་ལ་གཟིགས་ཤིང་སེམས་པར་མཛད་པས།　པོ་ཏི་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་ཐ་ན་དེའི་ཤོག་གྲངས་ལ།　འདིའི་ཡིག་ཕྲེང་འདི་ན་ཚིག་འདི་འདྲ་ཡོད་ལྟ་བུའང་གསལ་བར་གསུངས་པ་དང་།　ཁོང་གིས“ཁོ་བོ་གསུང་རབ་བརྒྱ་མཚོ་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་པའི་རྣམ་དཔྱོད་འདི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ན་རང་ཅི་འདྲ”ཞེས་ཀུ་རེ་མཛད་པ་ལྟ་བུ་སོགས་ཏེ།　གྱོང་ལྟོ་གོས་གཏམ་གསུམ་ལ་སྦྱར།　མི་ཚེ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་བསྟིམས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་གི་རབས་ནི་བགྲང་པས་མི་ལངས་ལ་བརྗོད་པས་མི་རྫོགས་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་དོ།　།

　　གཞན་ཡང་རང་རེར།　ཇི་སྐད་དུ།　ཚེ་འདིར་ལན་རེ་ཟུང་རེ་ཐོས་ཙམ་གྱིས།　།གཞུང་ལུགས་ཀུན་ཤེས་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ།　།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་།　ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ན་ཐའི་གསང་བའི་རྣམ་ཐར་དུ། ཚེ་འདིར་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་མ་བསླབས་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་རང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་རང་ཤེས་སུ་ཡོད།　ཅེས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་།　ཀུན་མཁྱེན་མི་ཕམ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར་དུ།　དེ་ནས་བཟུང་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པ་མ་བསླབས་པར་མཁྱེན་ཅིང་གཞུང་གང་གཟིགས་ལ་མི་མཁྱེན་པ་མ་བྱུང་

　　བས་བཤད་ལུང་ཙམ་ལས་སློབ་གཉེར་བསླབ་སྦྱང་མ་མྱོང་བར་གསུངས།　ཞེས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་།　རྡོ་གྲུབ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་དགུང་ལོ་བཅུ་གྲངས་ཀྱི་དུས་ནས《སྤྱོད་འཇུག》དཔེ་ཁྲིད་གནང་བ་ལྟ་བུ་སོགས་ཏེ།　དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྷ་ཆེན་པོ་དག་གི་ངོ་མཚར་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ།　།ཇི་སྐད་དུ《རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས》སུ།　མ་བསླབས་ཁ་རོག་འདུག་པ་ལ། །ལོ་བརྒྱ་སོང་ཡང་བཟང་སྐྱེད་མེད། །མཁས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐོབ་འདོད་ན། །བརྩོན་པས་དཀའ་བ་དང་དུ་ལོངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།　རང་ཅག་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་དཔེ་ཀློག་ཐོས་བསམ་གྱི་བྱ་བ་རྒྱན་དུ་ཁྱེར་ནས་བརྩོན་པ་ཤུགས་དྲགས་བྱ་དགོས་པའི་རིགས་སུ་ཡོད་པའང་ཤེས་པར་བྱའོ།　།

　　ད་ནི་རང་དཔའ་རང་གིས་བསྐྱེད།　བརྩོན་པའི་ངར་ཆེན་རང་ལ་ལྡུད་དེ།　“བྱ་མིག་ཡར་ལྟའི”སྤྱོད་པ་འཆང་བར་བྱ་ཡི།　དཔའ་ཞུམ་སྤོབས་པ་ཆག།　ལེ་ལོ་སྒྱིད་ལུག་གི་ལས་འབའ་ཞིག་ལག་ཏུ་བླངས་ཏེ།　“ཁྱི་མིག་མར་ལྟའི”སྤྱོད་པ་དུས་གཏན་དུ་འཆང་བར་མི་བྱའོ།　།ད་ནི་གཉིད་དང་ལེ་ལོའི་བདུད་མོ་ལྷ་མོའི་ཚུལ་དུ་ཐོན་ཀྱང་པང་དུ་བླང་བར་མི་བྱ་ལ།　ལོངས་སྤྱོད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཁོ་ནའི་ཁོལ་པོ་དང་ཁོལ་མོར་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཡང་རེ་ཞིག་འདོར་བར་བྱའོ།　།

　　འདིར་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་རང་ལ་གོ་ཐོས་ཡོད་པ་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ།　དེའང《ས་པཎ་མཁས་འཇུག》ཏུ།　སེང་གེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་བླངས།　སྦལ་བས་འཕར་བས་སྐབས་དོན་སོ་སོར་དབྱེ།　རུས་སྦལ་གྱི་འགྲོས་ཀྱིས་ཚིག་དོན་འཇེབས་པར་བཤད།　ཅེས་གསུངས་སོ།　།འདི་ནི་སྲོག་ཆགས་གསུམ་དཔེར་བཀོད་ནས་འཆད་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་བའི་ཚུལ་གསུངས་པ་ཞིག་ལགས་ཀྱང་།　འདི་ཉིད་སྲོག་ཆགས་གསུམ་ལ་སྦྱར་བའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་གསུམ་ལའང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ།　དེ་ནི་རགས་ཀློག་དང་།　བམ་ཀློག་དང་།　ཞིབ་མོའི་རྣམ་འཐག་གིས་ཀློག་པ་གསུམ་མོ།　།དེའང་ཡིན་ཏེ།　དཔེ་འགའ་ཞིག་ནི་མཚན་བྱང་དང་དཀར་ཆག་གི་དོན་ཙམ་ལ་བལྟས་པས་ཆོག་ལ།　དཔེ་འགའ་ཞིག་ནི་ལེའུ་དང་སྐབས་སོ་སོའི་དོན་སྤྱི་བམ་ཙམ་བཀླགས་པས་རུང་ངོ་།　།དཔེ་འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལྟར་མ་ལགས་ཏེ།　མཚན་བྱང་དཀར་ཆག་ཙམ་གྱིས་མི་ཡོང་ལ།　སྐབས་དོན་བམ་ཀློག་བྱས་པས་ཀྱང་མི་ཆོག་པར།　དཔེ་ཆ་གང་དེའི་ཚིག་གི་འབྲུ་རེ་རེ་དང་དོན་རེ་རེ་བཞིན་ཡང་དག་པར་ཞིབ་མོའི་རྣམ་འཐག་གིས་བཀླག་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ།　།དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་དག་གི་བློ་གྲོས་མཆོག་དམན་གྱིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་འབྱུང་སྟེ།　སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་མཚན་དོན་ཙམ་བཀླགས་པས།　གཞུང་དོན་ཡོངས་རྫོགས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་།　གཞན་ཐ་མ་གཉིས་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་པར་གསུངས་སོ།　།དེ་ནི“སྲོག་ཆགས་གསུམ”ལ་སྦྱར་བའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་ལོ།　།

　　བོད་ཀྱི་མི་ལུགས་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐོག་མ《ཕུ་ནུའི་མདོ》རུ།　ནུ་ན་རེ།　།ཤེས་པ་ཆི་ལྟར་བྱ།　།ཕུ་ན་རེ།　།ཡོངས་ནི།　།མ་བསྟན་པར་ཤེས་པ་དང་།　།མ་བསླབས་པར་ལོབས་པ་ནི་མེད།　།མཛངས་པ་ཆི་ཡང་ཤེས་པ་ཡང་།　།བསླབ་པ་ལ་ནི་འགྲུས།　།བསྟན་པ་ལ་ནི་ཉན།　།ཞེས་བྱུང་ངོ་།　།འདི་ནི་ཐོས་པ་དང་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་དྲིས་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་ཞིག་གོ།　།འདི་ལས་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་འགའང་བླང་བར་བྱ་སྟེ།　དེའང་དཔེ་ཆ་འགའ་ཞིག་གི་དོན་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ལ།　རང་ཁོ་ནས་ཚིག་གི་འབྲུ་འདེད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཡོང་སྟེ།　དོན་མི་རྟོགས་པ་དང་དོན་རབ་རིབ་མི་གསལ་བའི་སྐོར་རྣམས་མཁས་པར་འདྲི་ཞིང་བརྩད་པ་དང་།　མཁས་པས་བསྟན་པར་མཉན་ནས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང་།　དེར་འབྲེལ་གྱི་དྲྭ་ལམ་སློབ་ཁྲིད་མཉན་པ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ཚུལ་ཡང་བསྟེན་པར་བྱའོ།　།དེ་ནི་གོང་གི“བསྟན་པ་ལ་ནི་ཉན།”ཞེས་པའི་ཡི་གེས་བསྟན་པའང་ཤེས་པར་བྱའོ།　།

　　དཔེ་ཆ་འགའ་ཞིག་གི་ཚིག་དང་དོན་མ་ལུས་རྡོ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱ་དགོས་ན།　དེ་ཉིད་བློར་གཟུང་བར་བྱ་བ་སོགས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོ་དགོས་པར་ཡོད་དེ།　ཇི་སྐད་དུ།　དཔེ་ཀློག་སྐྱོར་སྦྱོང་ཡུན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཨང་།　།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།　།དེ་ནི་གོང་གི“བསླབ་པ་ལ་ནི་འགྲུས”ཞེས་བརྟུན་པ་བསྐྱེད་པར་བསྐུལ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ།　།

　　གཞན་ཡང“ཚིག་རྗེས་དོན་དྲན”ཞེས་པ་སྟེ།　འདི་ནི་སྤྱིར་འདོན་ཆ་འདོན་པ་དང་།　ཉམས་ལེན་དང་སྒོམ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་དག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང་།　འདི་ཉིད་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་ཞིག་ཏུའང་འཁྱེར་བར་བྱ་སྟེ།　ཚིག་ཁོ་ན་གཟུང་བ་ལས་དོན་མ་བཟུང་ན།　ནེ་ཙོས་མ་ཎི་འདོན་པའི་དཔེ་རུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ།　།དེས་ན་དཔེ་ཀློག་གི་སྐབས་སུ་ཚིག་ངག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་ཚིག་རྗེས་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་གསལ་བར་བྱ་དགོས་པར་ཡོད་དོ།　།དེ་ནི་ཞིམ་མོའི་རྣམ་འཐག་གི་དཔེ་ཀློག་ཅིག་ཏུའང་གཟུང་སྟེ།　དཔེ་ཀློག་པ་དག་ལ་ཆགས་དགོས་པའི་གོམས་སྲོལ་བཟང་པོའོ།　།དེ་ལ“ཚིག་རྗེས་དོན་དྲན”གྱི་དཔེ་ཀློག་བྱ་ཐབས་ཞེས་ཁོ་བོས་སྨྲའོ།　།

　　དེ་མིན་ཇི་སྐད་དུ།　དཔེ་མང་བཀླགས་པ་ཤེས་རབ་འཆལ་བའི་རྒྱུ།　།ཞེས་དང་།　《ཤེས་རབ་སྡོང་བུ》རུ།　དུས་ནི་ཡུན་ཐུང་རིག་པའི་རྣམ་པ་མང་།　།ཚེ་ཡི་ཚད་ཀྱང་ཅི་ཙམ་མི་ཤེས་པས།　།ངང་བས་ཆུ་ནང་ནས་ནི་འོ་མ་བཞིན།　།གང་ཞིག་གཅེས་པ་དེ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ།　།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།　སྤང་ལ་ཤ་མོ་བཞིན་བརྡོལ་བ་བཞིན་བློ་སྨིན་དང་མ་སྨིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཆེར་མེད་པར་དཔེ་ཆ་སྣ་ཚོགས་རྩོམ་པའི་དེང་གི་སྐབས་འདིར།　དཔེ་ཆ་གདམ་གསེས་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་བཀླག་པར་བྱ་བ་འདི་གནད་ཀྱི་དོན་པོར་སེམས་སོ།　།དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ།　ལག་ཏུ་ཐོན་ཚད་དབྱེ་བསལ་མེད་པར་བཀླགས་པས་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ལས་བློ་གྲོས་འཕེལ་བའི་གྲོགས་མི་བྱེད་དོ།　།དེས་ན།　ཇི་སྐད་དུ།　དོན་མེད་དོན་ལོག་དོན་དང་ལྡན།　།ཐོས་རྩོད་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་པ།　།ངན་གཡོ་བརྩེ་བྲལ་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་།　།བསྟན་བཅོས་དྲུག་བྲལ་གསུམ་དུ་འདོད།　།ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར།　དོན་མེད་དོན་ལོག་སོགས་དཔེ་ཡི་སྙིགས་མ་དག་ལ་མིག་གི་ཟུར་ཙམ་ཡང་མི་འཕེན་པར་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་བཞིན་ཤོག་སྙིགས་མི་གཙང་བའི་གྲས་སུ་གཡུག་པར་བྱའོ།　།དེ་ལ་ཁོ་བོས“གདམ་གསེས་ཡོད་པའི་དཔེ་ཀློག་བྱ་ཐབས”ཞེས་སྡོམ་བྱེད་པར་འདོད་དོ།　།

　　《ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད》དུ།　བྱེ་བྲག་སྦྱངས་པས་དོན་ཤེས་པ།　།དེ་ཡང་དེ་ལ་མཁས་པ་ཡིན།　།ཞེས་གསུངས་ཏེ།　དཔེ་ཀློག་གི་རྨང་ཅུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན།　བྱེ་བྲག་ཏུ་འབབ་པའི་དཔེ་ཀློག་གམ་དཔེ་ཀློག་ཆེད་ལས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་བྱའོ།　།དེ་ཆོད་ཆེ་ཁར་དོན་གྱི་གནད་ཟབ་མོའང་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ།　གཅིག་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་ཡོང་བའི་དཔེའང་འདྲེན་དུ་མེད་པ་མིན་ནོ།　།དེས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འབབ་ཅེ་ན།　དཔེར་ན།　རྩོམ་རིག་དང་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་སོགས་རིག་ཚན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ལས།　རྩོམ་རིག་ཁོ་ནར་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ།　།རྩོམ་རིག་ལས་ཀྱང་བརྩམས་སྒྲུང་ཁོ་ན་ཀློག་ཅིང་རྟོག་པ་ལྟ་བུའོ།　།སྒྲུང་ལ་སྒྲུང་རིང་དང་སྒྲུང་འབྲིང་དང་སྒྲུང་ཐུང་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལས།　སྒྲུང་ཐུང་ཁོ་ནར་ལྟ་རྟོག་བགྱིད་པ་ལྟ་བུའོ།　།སྒྲུང་ཐུང་ལས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་རྩོམ་པ་པོ་གང་ཞིག་གི་སྒྲུང་ཐུང་ཁོ་ན་ཀློག་ཅིང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ།　།འདི་དག་ནི་དཔེར་མཚོན་རགས་པ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་ཐིངས་པའི་གཏམ་མིན་ནོ།　།གང་ལྟར་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ“བྱེ་བྲག་ཏུ་འབབ་པའི་དཔེ་ཀློག་བྱ་ཐབས”ཞེས་གནས་སྐབས་བརྗོད་པར་བྱའོ།　།

　　འདི་དག་ནི་རང་གི་གོ་བ་ལེན་སྟངས་བཞིན་བཀོད་པའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་འགའ་སྟེ།　ཁོ་བོ་ཤེས་རབ་དམན་ཁར་ཐོས་རྒྱ་ཆུང་ལ།　དཔེ་ཀློག་ཁ་ལ་འཁྱེར་བ་ལས་ལག་ཏུ་ལེན་སྐབས་ཉུང་བས།　རང་རེར་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་མཁས་པ་འདི་དང་འདིའི་གསུང་ན་བཞུགས་ཞེས་རེ་རེ་བཞིན་འགོད་པའི་རྔོ་གཏན་མི་ཐོགས་ཀྱང།　སྐབས་ཐོག་གི་དྲན་ཚུལ་དང་ཤར་ཆ་རབ་རིབ་ཐར་ཐོར་རེ་ཡོད་པ་དག་རེག་ཟིག་ཏུ་བཀོད་པའི་ཁུལ་ཙམ་ཡོང་ངོ་།　།གཞན་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་གནའ་བོའི་མཁས་པ་ཁུང་ཙི(孔子，公元前551—前479)སོགས་དང་།　ཉེ་རབས་ཀྱི་མཁས་པ་ལའང་ཆི་ཁྲོ(梁启超，1873—1929)ཡི《ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་ཐབས》ཞེས་པའི་དཔེ་ལས་བསྟན་པའི་དཔེ་ཀློག་བྱ་ཐབས་དང་།　མཁས་པ་ཧུའུ་ཧྲི(胡适，1891—1962)ཡི《དཔེ་ཀློག་དང་མི་ཚུལ》ཞེས་པའི་དཔེ་ནས་བསྟན་པའི“མིག་གིས་ལྟ་བ།　ཁ་ཡིས་ཀློག་པ།　ཡིད་ལ་བསམ་པ།　རེག་ཟིག་འདེབས་པ”བྱ་བའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་དང་།　མཁས་པ་ཅི་ཞན་ལིན(季羡林，1911—2009)དང་།　ལྷག་པར་ཅིན་ཁོ་མུའུ(金克木，1912—2000)ཡི《དཔེ་ཆ་བཀླགས་ཚར》ཞེས་པའི་དཔེ་ལས་བསྟན་པའི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་།　།མཁས་པ་ཧུའུ་ཧྲི་ཡིས“མིག་གིས་ལྟ་བ།　ཁ་ཡིས་ཀློག་པ།　ཡིད་ལ་བསམ་པ།　རེག་ཟིག་འདེབས་པ”ཞེས་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་བཞི་གསུངས་པ་ལས་ཕྱི་མ་གཅིག་མ་གཏོགས།　སྔ་མ་གསུམ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མི་ལུགས་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས《སློབ་མའི་བསླབ་བྱ》ལས།　ཡི་གེ་ཀློག་པའི་ཐབས།　།རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ངེས།　།ཡིད་གཏད་མིག་གིས་ལྟ།　།ཁ་ཡིས་ཀློག་པར་བྱེད།　།ཅེས་བྱུང་བའི་ཚིག་དང་ཁད་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་ལྟ་བུར་ཡོད་དོ།　།འདི་ལྟར་མི་རིགས་གཞན་དང་གཞན་གྱི་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་ལའང་བསམ་དགོས་པ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མང་མོད།　གནས་སྐབས་ཡིག་ཚོགས་སྤུངས་པའི་ངལ་བ་ཆེར་མི་བསྟེན་ལ།　དགོས་པ་བྱུང་ན་དེ་དག་སྐབས་གཞན་དང་གཞན་དུ་ལོགས་སུ་འབྲི་ཐུབ་མིན་ལ་འབད་པར་བྱའོ།　།ཞེས་པ་འདི་མིང་དངོས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྡོ་རྗེ་རུ་འབོད་པ།　སྙུག་མིང་ཛམ་ཐང་བ་ལྕགས་མདའ་རུ་འབོད་པའི་གྱི་ན་བ་དེས།　རྔ་བ་ཁུལ་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྱུར་ཅུས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་དཔེ་ཀློག་གི་ཉིན་མོར་དཔེ་ཀློག་གི་ཐབས་ཚུལ་ཞེས་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་ལེན་དགོས་ཞེས་བོང་བ་གསེར་གཟིགས་མཛད་པ་ལྟར་རང་གི་དྲན་ངོར་ཡོད་པའི་དཔེ་ཀློག་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་བྱ་ཐོ་རེ་ལོང་ངེ་རྣམས་ཟིན་བྲིས་རེ་བྱས་པ་གཞིར་བཞག་པ་དང་།　དེ་ལ་རང་གི་གོ་བ་ལེན་སྟངས་འགས་ཟུར་བརྒྱན་ཏེ་འབར་ཁམས་ཚྭ་ཆུའི་འགྲམ་གྱི《རྔ་བའི་གསར་འགྱུར》རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གི་གཞུང་ཤག་ཏུ་བྲིས་པ་ལགས་སོ།།

རྩོམ་སྒྲིག་པ། ལྷ་སྐྱིད།

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།