དང་པོ།

རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་ཚུན་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཀྲུང་ཨུ་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་རྗེས་སུ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་ཇུས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བྱས་ཤིང་“མི་རིགས་ཁག་ཚང་མར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དང་ཡི་གེ་སྤྱོད་པ་དང་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་རང་དབང་ཡོད”ཅེས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་གཏན་འཁེལ་བྱས་པས། ས་གནས་སོ་སོ་དང་རིམ་པ་སོ་སོས་བསམ་བློ་བཅིངས་གྲོལ་དང་ངོས་ཟིན་མཐོར་འདེགས་ཀྱིས་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་བྱ་བའི་ཐད་དུས་རབས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་གསར་བ་བླངས་ཡོད།

  ཡིན་ནའང་། བལྟོས་ས་བལྟོས་འཇོག་གིས་སྒོ་ནས་བཤད་ན། ང་ཚོས་བསྒྲུབ་པ་ད་དུང་མི་འདང་ཞིང་ལེགས་བཅོས་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཧ་ཅང་མང་བས1999ལོར་ཀྲུང་དབྱང་གིས་མི་རིགས་བྱ་བའི་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་ཏེ། མི་རིགས་བྱ་བའི་ཐད་སྔར་ལས་ལྷག་པར་ཤུགས་སྣོན་བྱས། མི་རིགས་བྱ་བ་ནི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་པས། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་དང་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་སུ་ཚར་སྣང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ཁི་སའོ་ཨོ(科索噢)ཉམས་ཉེན་བྱུང་རྗེས་ཀྲུའུ་ཞི་ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས“ངེས་བར་དུ་མིག་སྔའི་འཛམ་གླིང་གི་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་དུས་མཚུངས་སུ། ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས”ཞེས་བསྟན། ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། རང་རྒྱལ་ལ་མཚོན་ན་མི་རིགས་བྱ་བའི་ཐད་གནད་དོན་དོན་ཆེན་པོ་གནས་མེད་ནའང་། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་མི་རིགས་བྱ་བའི་སྲོག་ཤིང་ཁོ་ནར་གྱུར་ཡོད། མི་རིགས་བྱ་བ་ཟེར་བ་དེ་གཙོ་བོ་སྐད་ཆ་དང་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་ན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཉག་གཅིག་ཡིན་པས། མི་རིགས་ཤིག་ལ་གཅེས་ན་ཐོག་མར་མི་རིགས་དེའི་སྐད་ཡིག་ལ་གཅེས་དགོས་ཤིང་“མི་རིགས་ཤིག་མེད་པར་གོང་ན་ཐོག་མར་མི་རིགས་དེའི་སྐད་ཡིག་མེད་པར་གཏོང་དགོས”པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་ར་སྤྲོད་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན།

        གཉིས།

  རང་རྒྱལ་མི་རིགས་བྱ་བའི་ཐད་བྱ་བ་མང་པོ་ཞིག་བསྒྲུབ་ཡོད་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་མི་དམན་པ་བླངས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་ཐད་ད་དུང་མི་འདང་ས་དང་ང་ཚོས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ལུས་ཡོད་པ་རེད། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་སོ་སོས<<མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་སྲོལ་ཡིག>>གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྒོ་བྱང་ཁ་ཤས་སུ་མི་རིགས་ཀྱི་ཡི་གེ་བྲིས་པ་དེ་ཙམ་ལ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་མི་ཟེར་ལ། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་གང་ཡང་མེད་པར་རྒྱ་རིགས་གཙོ་བྱས་པའི་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོ་བ་སྐོར་ཞིག་བསྡུ་ལེན་བྱས་ཏེ“ཧ་ཅང་སྟབས་བདེའི་རྒྱུགས”ཤིག་བླངས་པ་དེ་ལ་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བར་མཐོང་ཆེན་བྱས་པ་རེད་ཅེས་གཏན་ནས་བཤད་ཐབས་བྲལ། ཐ་ན་མི་རིགས་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་བཤད་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལ་རྒྱུགས་ཇི་ལྟར་སྤྲོད། འདི་འདྲའི་ཕྱི་ཚུལ་རིང་ལུགས་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་ན་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་བཟོ་སྲིད་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚན་སྙན་ལའང་གནོད་པ་ཡོད།

ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་བྱ་བའི་ཐད་སྔར་ལས་ལྷག་པར་མཐོང་ཆེན་བཞིན་ཡོད་ནའང་། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བ་དེ་དེ་འདྲའི་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད། མཐར་གཏུགས་ན་མང་ཚོགས་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅེ་ན། ངས་བལྟས་ན་འདི་ནི་ཐད་ཀར་དུ་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཐུག་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པར་སེམས། དེ་ཡང་འགོ་ཁྲིད་སྐོར་ཞིག་གིས་ཀྲུང་གོས་སྲིད་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡི་གེ་རྒྱ་ཡིག་ཡིན་པས་རྒྱ་ཡིག་གི་མ་གཏོགས་སླ་ང་འདིའི་ནང་གི་ཟ་མ་ཟ་མི་ཐུབ་སྙམ་གྱིན་ཡོད། ཡང་འགོ་ཁྲིད་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཡི་གེ་དར་སྤེལ་བྱས་ཚེ་རང་གི་“བཞུགས་ཁྲི”བརྟན་རྒྱུ་མ་རེད་བསམ་ཡོད། མིག་སྔར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ“དོ་སྣང་གསུམ”གྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་སྐབས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པར་སྐོར་ཞིག་རི་བོང་ཅལ་འདྲོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་སྟེ་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་འབྱུང་གིན་འདུག་ཅེས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དང་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པར་རང་གིས་རང་ལ་ཚོད་འཛིན་ནན་མོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུས་མཚོན་ཡོད། དེ་ལྟ་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་དུའང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གིས་སྲིད་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་བྲིས་ཀྱང་བལྟ་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་པའང་ཚང་མའི་སེམས་སུ་ཁྲིགས་ཁྲིགས་ཡིན།གོ་ཐོས་སུ་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་ཤར་ག་གེ་མོར་བོད་རིགས་ཡོད་ཀྱང་བོད་ཡིག་ཕལ་ཆེར་ཉམས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་། ཡུལ་དེ་གའི་དགོན་པའི་བརྡ་ཐོ་བཏང་སྟེ་བོད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ཡོད་ན་དགོན་པ་ནས་བོད་ཡིག་འཁྲིད་རྒྱུ་ཡིན་པ་བསྒྲགས་མ་ཐག་ཤང་ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོན་པ་དོ་དམ་ཨུ་ཡོན་་་ཀྲུའུ་རིན་སོགས་བོས་ཏེ་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་མོ་བྱས་པར་གྲགས། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་སློབ་སྦྱོང་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་ཐད་ཀར་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་འདིས་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་མིག་རྒྱང་ཐུང་བའི་འཇོན་ཐང་མཚོན་ཡོད་དེ། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དེ་ཚོས་ང་ཚོའི་ནུབ་བརྒྱུད་གསར་སྤེལ་ཆེན་པོའི་བྱ་བཞག་ལ་བྱས་རྗེས་ལྟ་ཅི། ཐ་ན་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་མི་བཟོ་བའི་ངེས་པ་གཏན་ནས་མེད་དེ། སྐུ་ཞབས་ལུའུ་ཞུན་གྱིས“མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བྱིས་པ་བཀྲུས་པའི་ཆུ་འཕོ་འདོད་ན་བྱིས་པའང་ཐང་ལ་འཕོ་བར་བྱས”ཞེས་གསུངས་པ་ལས་མ་འདས་སོ།།

   བློ་མཐུན་ཀྲོའུ་ཨེན་ལེ་ནས“མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་ས་ཆར་མི་རིགས་གཙོ་བོ་དེའི་ཡི་གེ་ཨང་དང་པོར་བརྩིས་ཏེ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས”ཞེས་གསུངས་ལ<<ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས>>དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པར“མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འགན་དབང་ལག་བསྟར་བྱེད་སྐབས། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་དེ་གའི་རང་སྐྱོང་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་གཏན་ཁེལ་ལྟར། ས་གནས་དེ་གར་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐད་ཡིག་རིགས་གཅིག་གམ་དུ་མ་སྤྱོད་པ་དང་། སྐད་ཡིག་རིགས་དུ་མ་མཉམ་དུ་སྤྱད་ནས་ལས་འགན་སྒྲུབ་པའི་ས་གནས་སུ་རང་སྐྱོང་མངོན་བསྟར་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡག་དེ་གཙོ་བོ་བྱ་ཆོག”ཅེས་བཀོད་ཡོད། རིམ་པ་སོ་སོའི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དག་ལག་བསྟར་མི་བྱེད་པའི་ཁར་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཚེ་འདི་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་གཏན་ནས་མེད་དེ། འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ར་སྤྲོད་བྱས་པར། མི་རིགས་བྱ་བའི་གནད་དོན་མང་ཆེ་བ་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་སྟེང་ན་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ།། ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། མི་རིགས་བྱ་བ་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྒྲུབ་ན་ཐོག་མར་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བ་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་སྒོ་བྱང་འགའ་རེ་དང་ཡིག་ཆའི་འགོ་ཤོག་འགའ་རེའི་སྟེང་ན་མེད་པར་ཉིན་རེའི་གྲོས་རིམ་གྱི་སྲིད་དོན་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་སྟེང་ན་ཡོད། བློ་མཐུན་ཀྲོའུ་ཨེ་ལེ་ནས“མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་ས་ཆར་མི་རིགས་དེའི་ཡི་གེ་ཨང་དང་པོར་བཞག་སྟེ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས”ཞེས་གསུངས་པའང་མི་རིགས་བྱ་བའི་གནད་དོན་ཐུག་བསམ་ཟབ་མོ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན། དེ་བས་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ས་ཁུལ་དེའི་མི་རིགས་གཙོ་བོའི་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད་སྐད་ཡིག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་ཁེ་དབང་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས། དེའང་དྲང་བོར་བཤད་ན་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གཙོ་བྱས་པའི་ཚོགས་འདུ་རབ་དང་རིམ་པར་དེ་གའི་མི་རིགས་གཙོ་བོ་དེའི་སྐད་ཆ་བཀོལ་དགོས་ལ། ཡིག་ཆ་དང་འཕྲིན་གསར་སོགས་ཀྱང་མི་རིགས་གཙོ་བོ་དེའི་སྐད་ཡིག་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་འདི་དང་པོ་ཡིན། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱིས་ངེས་པར་དུ་མི་རིགས་རང་གི་སྐད་ཆས་བསྒྲུབ་པའི་ཀྲུང་དབྱང་དང་། ཡང་ན་སྤུན་ཟླའི་ཞིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་རྒྱང་སྒྲོག་དང་བརྙན་འཕྲིན་ལེ་ཚན་བརྒྱུད་གཏོང་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད། རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱང་སྒྲོག་དང་བརྙན་འཕྲིན་ལེ་ཚན་བསྒྲུབ་སྟེ། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་བྱ་བའི་བཀོལ་སྤྱོད་ལ་ཤུགས་སྣོན་དགོས་པ་འདི་གཉིས་པ་ཡིན། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་ངེས་པར་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་བསྒྲུབ་སྟེ། དཔལ་ཡོན་གཉིས་ཀྱི་འཛུགས་བསྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བྱེད་དགོས་པ་འདི་གསུམ་པ་ཡིན།

  རྒྱལ་ཡོངས་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་རྒྱུགས་ལེན་ལམ་ལུགས་ཁྲོད་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལའང་རྒྱ་ཡིག་དང་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ་འདི་བཞི་བ་ཡིན། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ནས་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་དེ་གློག་ཀླད་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་སྦྲེལ་དུ་འཇུག་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་འདི་ངས་བརྗོད་འདོད་པའི་སྐད་ཆ་ལྔ་བ་ཡིན།

རྩོམ་ཁུངས། དུས་རབས་ཀྱི་བསམ་གཞིགས། སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་གཉིས་པ།