བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་གྱི་དུས་དེབ་འགའ་ལས་འཕྲོས་པའི་གཏམ།
དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན་ནས། བོད་ཁུལ་ལ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩོལ་སྐོར་གྱི་དུས་དེབ་དུ་མ་ཆར་ཤུལ་གྱི་ཤ་མོ་བརྡོལ་བ་ཇི་བཞིན་གཅིག་རྗེས་གཉིས་ཐུད་ངང་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།དེས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱ་བཞག་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་ཕན་ནུས་ཐོན་ཡོད་ལ། རྩོམ་རིག་གི་ལས་ལ་འཇུག་པར་ཞེན་པའི་མི་རྣམས་ལ་མཁས་བརྒྱ་འགྲན་གླེང་དང་མེ་ཏོག་མཉམ་བཞད་ལྟ་བུའི་རྩོམ་རིག་གི་ཞིང་ས་གཤིན་པོ་ཞིག་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད་པས། དེ་ནི་དངོས་གནས་དགའ་ འོས་པའི་དོན་དག་ཉག་གཅིག་ཏུ་འཁུམས་སོ།
སྤྱིར་དེང་སང་བོད་ཁུལ་དུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་གྱི་དུས་དེབ་ལ་《སྦྲང་ཆར》དང་《གངས་རྒྱན་མེ་ཏོག》《ཟླ་ཟེར》 《ལྷོ་ཁའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》《མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་གསར་འགྱུར》《རི་བོ་ཉི་ཟླ》《ཁམས་པའི་འཛུམ་རིས》སོགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཁྲོད་བོད་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བ་《ལྷོ་ཁའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》དང་《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》གཉིས་ཡིན་ཞིང་། མདོ་སྨད་ཁུལ་དུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བ་《སྦྲང་ཆར》དང་《གངས་རྒྱན་མེ་ཏོག》《ཟླ་ཟེར》ཡིན་ལ། ཁམས་ཁུལ་དུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བ་《ཁམས་པའི་འཛུམ་རིས》ཡིན་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་དུ། དུས་དེབ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་སྒྲུང་གཏམ་གྱི་སྤུས་ཚད་ ཅུང་མཐོ་བ་《སྦྲང་ཆར》དང་། སྙན་ངག་གི་སྤུས་ཚད་ཅུང་མཐོ་བ་《གངས་རྒྱན་མེ་ཏོག》ཡིན་པར་འདོད། དེ་མིན་《ཟླ་ཟེར》དང་《ལྷོ་ཁའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》གྱི་དཔེ་ཆ་དཔར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྤུས་ཚད་ཀྱང་མཐོན་པོ་ཡོད་པར་སེམས།
དེ་ཡང་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་གྱི་དུས་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཞིག་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། དེར་གཅིག་ནས་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ལ་མྱོང་རོལ་དང་གཟིགས་ཞིབ་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོ་ལྡན་དགོས་པ་ཡིན་ལ།མཐོང་རྒྱ་ཐོས་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ལ་དཔྱད་པ་འོས་འཚམས་གཏོང་ཤེས་པ་དགོས་པ་ཡིན།
གཉིས་ནས་བཤད་ན། རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱ་བར་དགའ་ཞེན་ལྡན་ཞིང་། ལྷག་བསམ་དཀར་བ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ལ། ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སྤངས་ནས་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་སྒོ་ནས་ཀློག་པ་པོས་དགའ་བསུ་དང་དགའ་པོ་བྱེད་པའི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་མཁོ་འདོན་བྱ་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་པ་བྱ་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཤིང་། དུས་རབས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དང་བསྟུན་ནས་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ལེགས་སྒྲིག་གནང་ནས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱ་བཞག་ཁག་འཛམ་གླིང་རྩོམ་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་ཁར་སྙེགས་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་པ་ཅི་ཐུབ་བྱ་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
སྤྱིར་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། ཀློག་པ་པོ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ཏེ།གལ་ཏེ་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ལ་བརྗོད་བྱའི་ནང་དོན་དང་། རྗོད་བྱེད་ཚིག་སྦྱོར་གང་ཐད་ནས་ཇི་ལྟར་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཞིག་དང་ནང་དོན་གྱིས་ཕྱུག་པ་ཞིག་ཡིན་རུང་དེར་ཀློག་པ་པོས་དབུལ་ཚེ།དེ་ནི་བླ་སྲོག་གིས་དབེན་པའི་བེམ་རོ་ཞིག་དང་འདྲ་རྐྱེན། རྣམ་ཤེས་བོར་བའི་ལུས་ཕུང་ལ་གསེར་དངུལ་གྱི་རྒྱན་ཆས་བརྒྱན་པ་བཞིན་དོན་སྙིང་གིས་སྟོང་བ་ཞིག་ཡིན་པས། རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ལ་ཆ་མཚོན་ན། ཀློག་པ་པོ་ནི་དཀོན་མཆོག་ལྟ་བུ་ཡིན་(读者是上帝)པས། ནམ་ཡིན་རུང་ཀློག་པ་པོ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཤིག་ཡིན།
ཡང་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་གྱི་དུས་དེབ་ཅིག་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། གཅིག་ནས་རྩོམ་རིག་གི་ལས་ལ་འཇུག་མཁན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ལ་རང་རང་གི་རྩོམ་རྩལ་ངོམས་སའི་གར་སྟེགས་ཤིག་གསར་སྐྲུན་དང་མཁོ་ འདོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གང་ཞིག ཀློག་པ་པོའི་དགོས་མཁོ་ངེས་ཅན་སྐོངས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད་ལ། གཉིས་ནས་ བཤད་ན། རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་བའི་རྩོམ་པ་པོ་ཆེ་ཆུང་དུ་མ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་དགོས་པ་ཡིན། བོད་ཁུལ་གྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་དུས་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཚོས་རྩོམ་པ་པོའི་བརྩམས་ཆོས་རྩོམ་དེབ་ལ་བཀོད་གང་ཐུབ་བྱ་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་ཀའི་ལྟེ་བར་མི་འཛིན་པར། བོད་ལ་དེ་བས་མང་བའི་རྩོམ་པ་པོ་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་ བའི་ལས་ཀར་གཙིགས་ཆེན་གནང་རྒྱུར་འབད་པ་གནང་དགོས་པ་ཡིན། དེའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། 《ལྷོ་ཁའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》དང་《གངས་རྒྱན་མེ་ཏོག》ཞེས་པའི་དུས་དེབ་གཉིས་པོ་ཅུང་ལེགས་པར་མཐོང་། ཁོ་ཚོས་དུས་དེབ་དུ་སློབ་འབྲིང་དང་མཐོ་འབྲིང་སློབ་མ་རྣམས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཁོ་ཚོར་ཡང་རང་རང་གི་ཆུ་ཚད་དང་འཚམས་པའི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་སའི་བར་སྟོང་ཞིག་བསྐྲུན་འདུག དེ་དག་ལས་ཁོ་ཚོས་ན་གཞོན་སློབ་བུ་ཆུང་ཆུང་དག་གི་ འདུན་པ་བསྐངས་བ་ཤེས་ནུས་ལ། ཀློག་པ་པོ་ཆུང་ངུ་དག་ལའང་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པའི་ལྷག་བསམ་མཚོན་ནུས།
དེས་རྩོམ་ལ་འཇུག་མཁན་གྱི་ལས་དང་པོ་བའི་རྩོམ་པ་པོ་དུ་མ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་ཐུབ་རྒྱུར་བླ་ན་འཕགས་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་ལ། ཁོ་ཚོ་རྩོམ་ལ་འཇུག་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་དང་མོས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་གིན་ཡོད་པས། དེ་ནི་དངོས་གནས་དགའ་བ་སྐྱེ་འོས་པའི་བྱ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་མ་གཏོགས་རྒྱུན་པར་དུས་དེབ་ཐོག་རྩོམ་པ་པོ་འགའ་རེའི་ རྩོམ་ཁོ་ན་བཀོད་ནས་དུས་དེབ་དཔར་སྐྲུན་གྱི་ལས་ལ་གཞོལ་ན། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་རྩོམ་རིག་གི་སྟོང་ཆ་དེ་ སུས་ཁ་སྐོང་བྱ་ནུས་སམ། རྩོམ་ལ་དུང་ཞེན་ཆེ་བའི་ན་ཆུང་གཞོན་ནུ་དག་གི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་བཀླགས་ འདོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་སུ་ཡིས་སྐོང་ནུས་སམ། དེས་ན། ཆུ་ཚད་མི་གཅིག་པའི་ཀློག་པ་པོ་དག་ལ་བལྟོས་ནས། རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དག་གིས་ཀློག་པ་པོར་འཚམས་པའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལེའུ་ཚན་ཆུང་ངུ་ འགའ་ཤས་ཁ་སྣོན་བགྱིས་ཏེ་བོད་ལ་དེ་བས་མང་བའི་རྩོམ་རིག་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་ཐུབ་རྒྱུར་བརྩོན་བརྒྱ་འབད་སྟོང་གནང་དགོས་སོ།
གསུམ་ནས། རྩོམ་རིག་གི་བྱ་བ་ནི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་ཀ་དང་དགའ་ཉེ་སྤུན་མཆེད་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ བྱ་བ་ཞིག་མ་ཡིན་རྐྱེན།རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་དུས་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་པས་ངེས་པར་དུ་ཉེ་རིང་གི་ཕྱག་རིང་བསྡུས་ནས་ བརྩམས་ཆོས་རང་སྟེང་གི་བརྗོད་བྱའི་ནང་དོན་དང་། རྗོད་བྱེད་ཚིག་སྦྱོར། མཛེས་རྟོག་གི་ཆ་སོགས་ལ་བལྟོས་ ནས་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་དགོས་པ་ལས། རང་གི་ཉེ་དུ་དང་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོ་སོགས་ལ་བལྟོས་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ངོ་གནོང་བའི་ལས་ལ་འཇུག་མི་ཉན་པར། ངེས་པར་དུ་བདེན་པ་བདེན་ཐུབ་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་གི་བྱ་བར་བརྩོན་ནས། རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱ་ཐུབ་པ་དགོས། རྒྱུ་མཚན་ནི། བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྔུལ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་རེ་རེ་ལས་གྲུབ་པའི་ངལ་རྩོལ་འབྲས་བུ་ཡིན་གཤིས།གཞན་གྱི་ངལ་རྩོལ་འབྲས་བུར་བརྩི་བཀུར་ཞུ་དགོས་རྒྱུ་ནི་མི་གཅིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་མ་མཐར་ཤེས་དགོས་དགོས་པའི་ཀུན་སྤྱོད་ ཡིན་པས་སོ།།
མཇུག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱ་བཞག་ཁག་སྔར་བས་གྲ་རྒྱས་ཕུན་ཚོགས་དང་། ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་གོང་འཕེལ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཕྲན་གྱིས་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་དག་གི་སྐུ་ཚབ་ཞུས་ཏེ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བ་དང་སྦྲགས། ལྷན་རྒྱས་ཚོས་དེ་བས་བཟང་བའི་བརྩམས་ཆོས་དུ་མ་ང་ཚོའི་ཁྲ་ཆུང་མིག་གི་དགའ་སྟོན་དུ་གཟིགས་མོར་འདྲེན་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་བཅས།
ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་སློབ་གླིང་ཉིས་སྟོང་དགུ་ལོའི་འཛིན་གྲྭ་དང་པོའི་སློབ་མ་རྣམ་གླིང་རིན་ཆེན་གྱིས།
རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།